Sticks bracht vandaag de laatste drie nummers van ‘Stickmatic’ uit en daarmee is het album compleet. Track voor track sijpelde de plaat in de afgelopen maanden het internet op, elk voorzien van artwork. De Zwolse mc ging ervoor anders te werk dan bij zijn vorige platen; hij keek ver buiten zijn eigen kring voor de featurings (o.a. Mula B en S10 featuren nu), werkte voor de eerste keer met verschillende producers en bracht het album zoals gezegd niet in één hapklare brok uit, maar claimde bijna iedere week Fresh Pokoe Wednesday met een nieuwe track. Zo gaan we de plaat ook recenseren. Druk op play en lees mee.
Beat: Henning
Met een zomerse beat voor de ultieme chillsessie openden Sticks en Henning begin april de reeks aan nieuwe muziek. Toen was nog niet duidelijk dat het om een album ging en speculeerden we nog over dat Jemoeniemoelukdoenomnex, hun gezamenlijke album dat ooit in de maak was, wellicht een releasedatum zou krijgen. Dit is wel een track die uit die sessies is overgebleven. Sticks cruiset kalm door zijn oude woonwijk, terwijl Henning meedoet op de ad-libs. Een sterke opener.
De bar: “Als ik met niemand hang, kan niemand me naaien.”
Beat: Big2
Waar wacht je op? Nou, op een nieuwe samenwerking van Sticks en Big2! Op de kale maar fijne boombapbeat van Big2 (drumpartij, baslijntje, synth?) bespreekt Sticks het leven van een zure, oude rapper die ingehaald wordt door de jeugd. Hij huivert hardop om hoe het zou voelen om de ‘zwolse Biz Markie’ te worden. Namen worden er niet genoemd, maar dit zou volgens ons prima een disstrack kunnen zijn naar een aantal oude, zure mc’s die ’te lang op de party blijven hangen’. Een ouderwetse hoofdknikker waarbij je gespitst blijft luisteren naar de teksten.
De bar: “En ik zweer het, als ze nu bellen help ik ze in principe / da’s fucking gek, na alles wat ‘ie zegt / er was altijd much respect / en al die fases zag ik slechts als een maffe karaktertrek.”
Beat: Dokter Moon
Na in de albumopener al rondrijdend door Zwolle zijn gedachten hebben gedeeld, gaat deze track over Sticks’ liefde voor de heilige koe. Hij vertelt op een kalme manier hoe hij vroeger met schaalmodellen klaar zat voor de televisie om autoprogramma’s te kijken. Dat groeide uit tot een onvoorwaardelijke liefde voor Volvo. Senna, Villeneuve, Allard Kalff en Olav Mol; hij bespreekt ze allemaal in de classic outro. Dit is ultiem chillen.
De bar: “Fabrieksklaar, precies zoals ‘ie van oorsprong bedoeld is / geen grote velgen, ik ben te stijlvol om te tunen.”
Beat: A.R.T.
De eerste plek op de gastenlijst van Stickmatic is -haast uiteraard- weggelegd voor Rico. Met de back-and-forth-rapstijl waarin de mannen al uitblonken op Vloeistof, rappen de Zwollinezen de hele beat vol met alles waar een baby in zijn leven mee te maken kan krijgen. Verleidingen liggen voor iedereen op de loer in dit leven; van purple haze tot borstimplantaten. De lelijke dingen in het leven mogen besproken worden, vinden Rico en Sticks. De boodschap? Wees wie je bent, teveel opsmuk gaat je geen goed doen en maakt je niet mooier dan je bent. De beat is een parel; snaargetokkel met typisch sterke A.R.T.-drums.
De bar: “Brenda’s got a baby plus volop problemen / Baby denkt: ‘Kut, lig ik hier in een container.”
Beat: Sticks (!)
Dat Sticks en Zwangere Guy een puike rapcombo vormen, werd eind 2019 duidelijk toen Sticks verscheen op Brutaal. Ellebogenwerk was een hoogtepunt van die plaat. Nu bewijst Guy de dienst terug aan Sticks door op diens eigen beat te rappen. Op de fijne 90’s inspired productie klinken de twee weer als diezelfde tandem. Qua stemkleur en rhymes passen ze perfect bij elkaar, en overeenkomsten tussen de come-up van de twee zijn er ook. Hoe Guy Brussel vertegenwoordigt heeft veel weg van hoe zijn Nederlandse partner Zwolle represent, de live-shows zijn evensterk. Wij zijn blij met deze ‘Connect’!
De bar: “Ik connect met m’n mensen van de Langeweg, de buitenbocht / Iedereen in m’n team heeft van die rap-shit een huis gekocht.”
Beat: Kubus
De bas -of iets wat Kubus uit zijn bakkies toverde dat ervoor door moet gaan- is insane. Dit is het perfecte voorbeeld van flexe raps. Twee verses, gekoppeld door een refrein. Sticks bespreekt hoe hij zichzelf en zijn familie onderhoudt door te doen wat hij leuk vindt; teksten schrijven en rappen. Hij spiegelt het met hoe hij vroeger in de coffeeshop hing. Hef komt door met vintage Hef-bars, maar dit keer wel over vrouwenemancipatie. “Shit, je gaat niks horen, al m’n bitches discreet / ze heeft een carrière en wil één keer dick in de week.” Deze beat bangt!
De bar: “M’n bars gaan ‘sky high’ als de Van Karnebeekstraat / Ik zit er warm bij maar ik stond op de tocht / nu rijd ik langs de coffeeshop waar ik vroeger m’n jonko kocht.”
Beat: Davey Donovan
Sticks besloot om, terwijl hij al bezig was met de plaat releasen, nieuwe nummers te blijven maken. Dat zorgt ervoor dat hij Nog Hier behoorlijk urgent klinkt. ‘Together doen’ is er niet bij, ook niet in crisistijd, en al ver voordat de anderhalve meter-regel in ging liep hij al met een grote boog om mensen heen. Hij droomt over de Michael Jordan worden van die rapshit en blikt terug op eerdere nummers uit de serie.
De bar: “Je kan altijd jezelf opnieuw uitvinden / jemoeniemoelukdoen, ’t is niet het wiel uitvinden (snap je?)”
Beat: Davey Donovan
In de andere track van het tweeluik dat hij met Davey Donovan maakte, laat Sticks weten hoe zijn geweten hem toesprak toen de wereld in de fik werd gezet door de Black Lives Matter-beweging. Op de drumgedreven beat knalt de Sticks’ eigen Japie Krekel de ene na de andere harde uitspraak het brein van de rapper in. Het is stof tot nadenken voor hemzelf. Want ook al doet hij zijn best, zijn geweten komt altijd terug als blauwe enveloppen door zijn brievenbus. ‘Geweten’ is hoorbaar gemaakt toen hij probeerde te balanceren terwijl allerlei gedachtes op hem afkwamen. Deze track is persoonlijk op een nieuw level.
De bar: “Je bent niet meteen racist, maar hebt witte privileges / dus mede verantwoordelijk zolang dit het systeem is / Je moet van je laten horen zolang dit een probleem is / zet wat meer Dead Prez en Killer Mike in je playlist.”
Beat: Kubus
Net als in Babies beginnen ook in Kruiswoordpuzzel de bars voor een groot gedeelte met hetzelfde woord, in dit geval twee. ‘Als je’ is Sticks’ uitgangspunt voor de eerste verse op wederom een fijne Kubus-beat. Hoe de mens geconditioneerd wordt om te denken dat de wereld om geld draait, is een gedachte die hij ruim uiteenzet. Dure horloges en schoenen zijn niet de dingen waarmee je moet pronken. Dus kijkt Sticks uit waarvoor hij hosselt. Ondertussen ratelt de snelle Kubus-productie maar door.
De bar: “Money is niets meer dan noodzakelijk kwaad / Je wordt geconditioneerd te denken dat het daarom draait.”
Beat: De Sluwe Vos
Na drie tracks vol persoonlijke hersenspinsels komen we uit Sticks’ gedachtegangen met een banger van De Sluwe Vos -jawel, de technoproducer- die hier een belachelijke beat tikt. De ongewone maar exotische combinatie van mc’s zorgt voor een spervuur aan bars. Dit is weer gewoon weer flex rappen, vanaf bar één tot laatst. Over soepstengels breken, rondhangen met hockey-kutjes, samen op patrouille gaan en een brakka zetten vlak voordat GTST begint. Lekker Hoor is een brag ’n boast-tune op een belachelijk level.
De bar: “M’n chick zegt ‘Ik hou ervan als je zo arrogant bent / en doet alsof je de allerflexte van het land bent’ / Hoe bedoel je doen alsof? Baby, doe niet tof / Ze werd een beetje kwaad, ik maakte m’n move alsnog.”
Beat: Davey Donovan
Wauw. Sticks horen rappen op rollende drill-achtige bassen? Je zit gebakken. En Sticks back-to-back horen gaan met Lijpe? Oh, shit. Hoe twee generaties raphelden hier samensmelten en hun werkwijze uit de doeken doen is subliem. Niet alleen is het tof om te horen hoe ze hun families onderhouden, maar vooral de manier waarop; continu rijmen ze op elkaars laatste zinnen en vallen ze de beat aan als een tweeling. De absolute knaller van het project.
De bar: “En da’s die trap / wij blijven gaan, jullie blijven staan / jij neemt van je baantje vrij ik pak de vrije baan / jij hangt in de discotheek maar ik spitt m’n takes / Ik ben geen business case, ik ben een business, Kees.”
Beat: Spanker
Als je het hebt over onverwachte gasten op een Sticks-album; hier is S10 die op een indrukwekkende manier het nummer Ontastbaar opent. Vanaf een haast ijskoud nulpunt bouwt ze in luttele seconden op; van kleine zang naar snelle raps. De hard invallende beat van Spanker nodigt Sticks en Winne uit om het te hebben over hun moves richting ongrijpbaarheid en onafhankelijkheid. Tips: wees geen knecht of harlekijn en zet presidentele stappen zonder Grab ‘em by the pussy-rellen. En dan is daar die betoverende stem van S10 weer, die ook de finale van het nummer voor haar rekening mag nemen. Wauw. Gewoon wauw.
De bar: “M’n leven niet heilig, m’n gevoelens zijn tegenstrijdig / het is alleen maar een teken van groei wanneer het een beetje pijn doet.”
Beat: Soundflow
Hoe Sticks zelfs na twaalf tracks nog zo kalm blijft op de harde beats die onder zijn stem klinken, is te prijzen. Koel als een kikker speelt hij positie en voegt hij nog één banger toe, gewoon omdat het kan. Of omdat, zoals hij het zelf zegt, gewoon ParraTV op warme thee wilde rijmen. Van de boombapbeat die Soundflow aanlevert maakt Sticks een track die eigenlijk de blauwdruk is van STICKmatic; plezierig gebrachte raps, flexibele flows en een enthousiaste Sticks die alle verwachtingen van buitenaf van zich af heeft geschud.
De bar: “Hou ’t kalm en ik speel positie / Hou m’n mond dicht, maar heb veel munitie / Er is geen competitie, ben niet te evenaren / even pia, en door waar we gebleven waren.”
Conclusie:
Met die laatste quote omvat Sticks het gevoel van STICKmatic. Met Onrust was hij even pia, met een aantal tracks, visuals en beats die letterlijk alleen in de bubbel te beluisteren waren die Museum de Fundatie heet. Nu gaat hij door waar hij gebleven was; flexe raps droppen. De variatie aan beats is fijn, de gastartiesten te gek. Het is dope dat de jongere generatie hiphopacts wil aansluiten bij Sticks, de man die de kar al bijna twintig jaar trekt. Zijn allereerste echte soloplaat is er eentje die druipt van het plezier, maar ook de maatschappij-kritiek die we kennen van tracks als Made In NL, Gekkenhuis en Vrij ontbreekt niet. Sticks is al twee decennia de meest relevante rapper van Nederland en vervult zijn pioniersrol andermaal met glans. Dat is fijn, want zeg nou zelf; wie kan die fakkel zo goed dragen als hij?
Stream STICKmatic nu:
