Chino XL, de Puerto-Ricaanse rapper, acteur en schrijver die er een rapcarrière van meer dan 35 jaar heeft opzitten, is op 50-jarige leeftijd overleden. Het nieuws werd gedeeld door pagina’s als AllHiphop.com en ook A-F-R-O en Joe Budden waren vroeg met condoleances en herinneringen. De artiest, eeuwig klaar voor een woordspeling of battle-rap, zal voor altijd herinnerd worden voor zijn shit talking, opschepperige bars en dubbele betekenissen. Maar vooral als de liefdevolle girl dad die hij was.
“De familie van Derek Keith Barbosa, professioneel bekend als Chino XL, is er kapot van om het nieuws van zijn overlijden te delen. Chino overleed thuis, op zondagochtend 28 juli. Hij werd 50 jaar”, valt deze ochtend te lezen op het officiële Instagram-account van de rapper.
“Chino wordt overleefd door zijn kinderen Chynna, Bella, Lyric en Kiyana, zijn stiefzoon Shawn, kleinkinderen Emmy, Emery, Chris, Luis en Dyani, zijn moeder Karole en voormalig partner Stephanie.” In een gezamenlijke verklaring prijzen zijn dochters hem als familieman. “Onze vader had vele titels – King Of Punchlines, Puerto-Ricaanse superhero – maar de belangrijkste was Girl Dad. En wat hij ons het meest gaf in die rol was zijn kracht, directheid en het vermogen om superrealistisch te zijn. Het belangrijkste wat we nu voelen is dat onze vader vrede heeft, en dus hebben wij ook vrede.”
In 1996 verscheen Chino XL’s debuutalbum Here To Save You All. Een gevarieerd en donker meesterwerk dat meer conventionele battle-rapnummers (met Kool Keith) bevatte naast autobiografische nummers zoals What Am I (dat ging over zijn achtergrond – half Puerto Ricaans, half Afrikaans). Het album werd zeer positief ontvangen en wordt door velen nog steeds beschouwd als een van de beste underground-rapalbums van de jaren negentig. Zijn tweede album I Told You So uit 2001 ging een iets commerciëlere kant op qua producties en helde meer richting de battle-rap. Er was zelfs een Dilla-beat op te vinden.
Chino XL is onderdeel van een onderschatte lichting battle mc’s, waarin hij geflankeerd werd door namen als Ras Kass, Crooked I en Pharoahe Monch. Zijn weigering om zich aan de regels van de industrie te houden hebben hem waarschijnlijk ervan weerhouden zo groot te worden als bijvoorbeeld Rakim, maar The God MC zag het talent in Chino. Een paar dagen voor zijn overlijden verscheen namelijk nog de collabo Pendulum Swing op het nieuwe album God’s Network van Rakim. Tevens bracht hij vorig jaar nog een eigen album uit in samenwerking met Stu Bangas.
Zijn freestyles met Crooked I – tegenwoordig bekend als KXNG Crooked – voor The Wake Up Show van rond de eeuwwisseling zijn legendarisch, en Riiot, zijn collabo met Ras Kass, bewoog zelfs Tupac om Chino te dissen in de classic outro van Hit ‘Em Up. “Well, this is how we gonna do this: Fuck Mobb Deep! Fuck Biggie! / Fuck Bad Boy as a staff, record label, and as a motherfuckin’ crew! / And if you wanna be down with Bad Boy, then fuck you too! / Chino XL, fuck you too!”
Over de jaren, en wellicht met dank aan zijn verhuizing naar het westen van Amerika, veranderde Chino XL van een van de favoriete backpack mc’s naar een echte niche voor zichzelf. Hij knutselde met woorden als geen ander, maar kon evengoed moorddadig uit de hoek komen met bars. Zijn coupletten op de This Or That-compilatie van Sway & Tech met DJ Revolution vormen enkele van de hardste battleraps ooit. En zijn couplet op 3 To The Dome is ook te gek: “I’m a be the sickest til I’m dead / the type to rent Halloween for eight times just to laugh at LL’s head / My new album is Flo Jo’s heart / watch it blow up / you ain’t just wack / you’re what wack wants to be when it grows up.” Ignorant bars at it’s finest.
Homofonen, alliteraties, dubbele lagen, brag-and-boast; Chino XL was er geweldig in. De complexiteit van zijn zinsnedes verraadde het al: hij was bijzonder intelligent. Vandaar dat hij ook toetrad tot MENSA, de High IQ society. Hij sprak over zijn lidmaatschap: “Ik zeg alleen dat het een eer is. Alles wat intelligent zijn benadrukt in plaats van het tegenovergestelde is goed. Want in dit land moeten we zeker beginnen met de kinderen op te merken en onderwijs voor kinderen te promoten. We belonen echt te veel mensen voor slecht gedrag. We moeten ons gaan richten op het feit dat de mensen met slecht gedrag zich kunnen verbeteren. Ons richten op het feit dat als je intelligent bent en een persoon die groeit, je moet worden beloond in je buurt en niet moet worden gezien als een nerd of een geek.”
De keren dat hij in Nederland was – bijvoorbeeld als support van Immortal Technique – stapte hij al na een paar maten van het podium af om zich te omringen met het publiek. Daar, in de kring, kreeg hij de ultieme bewijsdrang en spitte hij zijn hardste bars op de meest rauwe manier mogelijk. Bij een show van Chino diende het publiek als boksbal, om punch na punch te absorberen. “Birds fly upside down over your head ‘cause you ain’t worth shittin’ on.” Yes, Chino was altijd klaar om in battle-modus te gaan.
View this post on Instagram
Maar zo wil hij zelf niet herinnerd worden, getuige een van zijn Instagram-posts uit 2017. “Als mijn tijd komt, herinner me dan zoals dit. Mijn weinige momenten van geluk en licht in een leven dat op zijn zachtst gezegd erg donker is geweest. Mijn 3 kleine dames zijn de stilte voor de hulk’s woede en mijn rapport van het leven. Geen materiaal is vergelijkbaar. Niet hier getoond is mijn oudste baby-meisje. Ze was op een cruise om de wereld te bestuderen die week. Ik hou van hen met alles wat ik ooit zal hebben. God gaf me de beste geschenken ooit. En als vader die zelf nooit een vader heeft gekend… Ik heb het ok gedaan. Verre van perfect, maar ok…”
R.I.P. Chino XL. De man die hier was om ons allen te redden, is niet meer.
