De media buitelden gisteren over elkaar heen om aandacht te schenken aan de resultaten van het taalonderzoek waar onderzoekers van de Universiteit Leiden, het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Meertens Instituut mee op de proppen kwamen. Onze eigen homegirl Vivien was één van hen, en zij vergeleek samen met haar twee collega’s 4000 woorden uit lyrics van diverse rappers, met de eerste 4000 woorden uit een aantal Nederlandse literaire klassiekers.
“Het is straattaal, er wordt veel gescholden en het gaat vaak over mooie spullen en vrouwen. Ja, dat is allemaal wel waar, maar er wordt ook veel creatief Nederlands gebruikt”, zei Vivien over haar onderzoek, waarbij ze duidelijk maakte dat het dus niet ging over de inhoud van de tekst of de waarde ervan, enkel de “lexicale diversiteit” ervan werd gemeten. Oftewel, hoeveel verschillende woorden worden er in die 4000 woorden gebruikt? In de diversiteit van zijn woorden bleek schrijver Ilja Leonard Pfeiffer koning te zijn.
Er waren echter diverse rappers die zich prima met literair klassiekers meten konden op dit vlak, en het Nijmeegse trio Zo Moeilijk bleek zelfs Harry Mulisch zijn De Ontdekking Van De Hemel voorbij te streven. “Geinig”, denk je dan. Mooie en welverdiende veer in de reet van die boys. Een stukje erkenning voor een heel specifiek soort creativiteit in hun taalgebruik, die nu dus ontegenzeggelijk, feitelijk vastgesteld is.
Maar literaire mastodont A.F.Th. van der Heijden vond het “volstrekt onuitstaanbaar” dat zijn held Mulisch überhaupt vergeleken werd met zulke onverlaten, ongeacht hoe klein het vlak waarop die vergelijking gedaan werd ook was. Hij las het nieuws in de Volkskrant, een begon een potje Trumpiaans te tieren over “een ultiem staaltje nepnieuws, gebaseerd op nepwetenschap gebracht door een nepkrant.” Maar hij was nog niet klaar met zichzelf druk maken om niks, want hij had ook “nog nooit op zo’n fantastische manier rotte, wormstekige appels vergeleken zien worden met onrijpe peren als in dit stuk!”
De onderzoeksresultaten | Klik om te vergroten
Zelf heb ik nog nooit iemand zichzelf op zo’n idioot overschreven manier in ronkende volzinnen volledig belachelijk zien maken als The Notorious A.F.Th. in deze kwestie.
Waarom dacht hij eigenlijk dat zijn mening over een geconstateerd feit in deze zaak relevant was? Het deed me denken aan de Haarlemse Stripdagen van een aantal jaren geleden, waar zijn Nemesis Arnon Grunberg was uitgenodigd om een keynote speech over het thema van die editie van het grootste stripfestival in Nederland te geven. Dat was die keer de autobiografische strip, en hoewel Grunberg in de eerste zinnen van zijn betoog al aangaf eigenlijk sinds de Kuifje-albums van zijn jeugd al geen strips meer te hebben gelezen, vond hij dat geen enkel beletsel om uitgebreid te oreren over waarom de makers en lezers van het complete en uiterst diverse medium eigenlijk nooit aan hun adolescentie ontsnapt zijn.
De neiging in zowel de wereld van de hiphop als die van de stripboeken —beiden kunstvormen die vaak als minderwaardig neergezet worden— om zo te hunkeren naar bevestiging van buitenaf heb ik altijd een vreemde gevonden. Als mensen het niks vinden, jammer dan. Fok ze, hun verlies. Als je op basis van een paar globale, slecht geïnformeerde aannames een compleet genre of medium afserveert, dan beperk je daar in mijn ogen vooral jezelf mee, en kun je van mij hooguit op medelijden rekenen.
Maar nog vreemder vind ik de neiging van zogenaamde intellectuelen om te oordelen over dingen waarvan ze wéten geen verstand te hebben. Laten we eerlijk zijn, er is een meer dan goede kans dat Adri Smalls in zijn leven niet eens genoeg rap geluisterd heeft om die referentie zonder hulp van Wikipedia te begrijpen. Maar net als bij The Arnonymous Mis (Ja, Adri, ik vergelijk je gewoon met die boy waar je beef mee had) remt hem dat allerminst af om een gezwollen oordeel de wereld in te slingeren.
Waarom toch? Deze man heeft zeker een behoorlijk intellect en weet veel van een heleboel dingen, maar dat betekent niet dat er niet ook een hoop is waar hij weinig tot niets van weet. Geen schande hoor. Ik weet zelf behoorlijk wat van hiphop, maar dat heeft mij vreemd genoeg nog nooit gemotiveerd om een gewaardeerd loodgieter te vertellen waarom hij of zij eigenlijk een prutser is. Buiten dat je de hoofdkraan af moet sluiten als er hommeles is, weet ik namelijk helemaal niks van loodgieterij, en zelfs daar ben ik na een kapot gevroren leiding en een onbedoelde ijsbaan in de tuin pas achter gekomen.
Dus Adri, het is niet erg dat je niks van hiphop weet. Maar val ons dan ook alsjeblieft niet lastig met je totaal ongefundeerde meningen erover. Het kan niemand iets schelen, het doet er niet toe, je zet jezelf voor schut.
In Brabant hebben we drie lichtelijk sarcastische woorden voor iemand wiens bijdrage niet langer gewenst is: houdoe en bedankt.
