Hij heeft het hiphoplandschap om zich heen al vaak genoeg zien veranderen, maar bleef zelf altijd trouw aan de core; hardcore welteverstaan. De uit Gilze afkomstige McGyver brengt een jaar na het album Madmatic al de andere helft van het tweeluik uit; Carpe Orbem. En daarop hoor je niets anders dan keiharde boombap, spitsvondige taalkunsten en bijdragen van internationale beatlegendes als Large Professor, Buckwild en Nottz. Tijd om even bij te praten en te duiken in die plaat vol tekstuele madness, zoals hij het zelf noemt.
“Bij End Of The Weak in Praag kwam ik erachter dat taal geen barrière hoeft te zijn in hiphop.”
In het Tilburgse filiaal van Nederlands’ bekendste bagelketen spreken we uitgebreid over zijn nieuwste geesteskindje. Wat direct opvalt als je zijn plaat Carbe Orbem (Latijn voor Seize the World, The World Is Yours) opzet, is zijn vloeiende mix van Engelse en Nederlandse teksten. McGyver: “Ik omarm eindelijk mijn Canadese roots. Dat deed ik al op Madmatic (uit 2019, red.), maar voor mijn gevoel gaat het steeds soepeler.” Met speels gemak rijmt hij nu Engelse woorden op Nederlandse en vice versa. “Het voelt nu niet meer geforceerd, ik kan mijn tweetalige opvoeding nu eindelijk in de schijnwerpers zetten. Eigenlijk begon dat te borrelen toen ik op het podium stond bij de wereldfinale van End Of The Weak in Praag. Daar kwam ik erachter dat taal geen barrière hoeft te zijn in hiphop. Ook al verstonden mensen ons soms niet, los gingen ze wel. Mijn stage presence gaf de doorslag, daar waar taal tekort leek te schieten. Eerst leek het onbereikbaar om Nederlandse rap in het buitenland te pushen, maar nu ik mijn eigen kracht inzie, snap ik beter waarom mijn vinyls nu zelfs Japan hebben bereikt.”
De afgelopen jaren was hij een constante factor in de underground hiphopscene. Aan de lopende band bracht McGyver muziek uit. Op cd, op de streamingdiensten en op vinyl: “Ja man, het voelt goed om iets waar je trots op bent op wax uit te brengen. Ik ben wat dat betreft toch van het in je handen hebben van iets. Ik ben opgegroeid met platenspelers en samplers en ik kan er zelf ook goed mee overweg. Een aantal van de scratches op Carpe Orbem heb ik bijvoorbeeld zelf gedaan. De titeltrack was eigenlijk een demo-versie die ik naar een dj wilde sturen als referentie. Maar na het een aantal keer te hebben beluisterd, vond ik het eigenlijk zo slecht nog niet. Waarom zou ik een ander ermee aan de haal laten gaan als ik ’t zelf er al strak genoeg op vind staan?”
Het is de ambachtsman in McGyver die spreekt. Hij is een echte doe-het-zelver. “Ik kom uit die era, man. Als je iets niet voorhanden hebt, moet je ’t zelf kunnen. In het beginstadium van mijn carrière had ik, na verschillende wisselingen in de crew, een tijdje geen beatmaker meer om mee te werken. Een aantal homies van me uit Breda leerden me overweg gaan met MPC’s, S950’s en SP404’s. En scratchen kon ik al sinds 2008. Alle tools om zelf tracks te maken en op te nemen waren opeens daar. Daar komt ook mijn artiestennaam vandaan he; McGyver.” Hij heeft er zelfs een werkwoord van gemaakt: “Iets ‘mcgyver’en betekent zoiets als ‘iets zelf uitvogelen totdat je ’t kunt’.”
“Wat me eerder frustreerde, heb ik als werkmotief gepakt om een album omheen te bedenken.”
Hij mcgyver’de dan ook zelf een rapstijl waarbij het verbanden leggen tot een kunst heeft verheven. “Een achilleshiel waarop ik mezelf een paar jaar geleden betrapte, was het feit dat velen mijn punchlines vergezocht vonden. Pas wanneer ik daadwerkelijk de lines uitlegde, zag ik in de luisteraars een reactie ontstaan die duidde op een soort van genialiteit. Wat mij dus eerder frustreerde, heb ik later als werkmotief gepakt om een album omheen te bedenken; tekstuele madness, maar tegelijkertijd ook het mathematische aspect. Ik vind dat gewoon echt dope; het gestructureerd en in meerdere lagen opbouwen van driedubbele bodems.”
Zijn nieuwe plaat staat er vol mee, maar had niet bestaan zonder voorganger Madmatic. “Daarop vond je van de albumnaam, via de cover tot in de tracks verwijzingen naar Illmatic, al lagen sommige er niet te dik bovenop. Waarom Illmatic zo belangrijk is voor hiphop? Dat lijkt me duidelijk; Nas was zijn tijd qua schrijfwerk lichtjaren vooruit. Voor velen is het een inspiratiebron. Ik wilde niet een remake ervan maken, zoals Elzhi eerder deed met Ellmatic -wat heel sick was trouwens-, maar vooral mijn eigen interpretaties van sommige dingen ervan voorop laten staan. Toen ik Madmatic had afgerond viel me op dat ik één van mijn favoriete classics, The World Is Yours, níet had benaderd. Dat spoorde me aan om nog een EP te maken die een vervolg zou geven aan Madmatic. Dit in lijn met mijn vier voorgaande albums en EP’s, die allemaal de letters M en C in de albumtitel dragen, en dezelfde visuele elementen in het artwork hebben.”
Uiteindelijk is Carpe Orbem ook een stand-alone album geworden. Hij strikte er zelfs Large Professor voor, die de beat leverde van single Hemisphere, McGyver’s ode aan Halftime. “Hoe tof is het dat een van de originators die aan Illmatic heeft gewerkt, 26 jaar later op een interpretatie ervan meedoet? Qua mix en post-productie heb ik zelf de hand gelegd aan het nummer om zowel sax als scratches toe te voegen, en qua feel in de mix een klein beetje te neigen naar Halftime. Tekstueel is het een brug tussen die track en The World Is Yours. Fun fact: hemisferen zijn beide helften van de aarde, maar ook van de hersenen. De track staat precies op de helft van de plaat. Kant A eindigt met een sample van Big Daddy Kane waarin hij zegt: ‘got the world in my hands, you ain’t even found a hemisphere.’ Kant B begint met Hemisphere. Alsof je letterlijk de wereld hebt omgedraaid in de palm van je hand.”
Zulke tekstuele context is er wel meer te vinden op de plaat. Continu strooit McGyver met terugblikken, hersenspinsels en interpretaties. Van Illmatic, maar ook van zijn eigen Madmatic. Zo is Genesi2 het vervolg op G:nesis: “Madmatic begint met de gelijknamige intro van Illmatic, daar waar Carpe Orbem er juist mee afsluit. Beide tracks staan voor wederopstanding, het einde na een begin en de paradoxale cirkel die dat betreft. Daar waar mijn G:nesis neigt naar de 80’s style sound van Nas’ Genesis, besloot ik met Genesi2 juist meer te focussen op einde en begin als concept. Zo haal ik nu als een predikant die in herhaling valt, allerlei vormen van paradoxen aan.”
Continu daagt McGyver zichzelf uit het beste uit zichzelf en zijn pen te halen. “Alpha is de afsluiting van de Alpha-kant van de LP. Omega opent ‘m. Beide bevatten kruisverwijzingen naar elkaar, en Alpha bevat een typische alfa male-sound; ruig dus. Die drum-and-bass-achtige productie ligt al een paar jaar op de plank en ik vond dat ik daarop uit moest pakken.” Nu werkt hij in twee talen het hele alfabet af.
“Ik raak mijzelf zodanig verloren in de muziek, dat ik buiten mijn eigen baan raak en contact verlies met de buitenwereld. Zelfs mijn dierbaren.”
Gaandeweg in het proces hebben de dubbele lagen die hij heeft geprobeerd te creëeren ook hemzelf overvallen, vertelt de opgetogen Brabander nu ietwat geëmotioneerd. Het nummer Out Of Orbit kreeg onverhoopt een bitterzoete bijsmaak. “Ten tijde van het schrijven van die track, stond mijn toenmalige relatie in het teken van een kinderwens. Het nummer werd een soort open brief aan mijn ongeboren kind – als een soort buiten lichaam-treding. Daar waar men een soort kopie van zichzelf ziet bij het krijgen van kinderen. Ironisch genoeg eindigde onze relatie van ruim veertien jaar in de week van het afronden van deze plaat en kreeg dit nummer letterlijk de lading waarmee ik begon met schrijven: ik raak mijzelf zodanig verloren in de muziek, dat ik buiten mijn eigen baan raak en contact verlies met de buitenwereld. Zelfs mijn dierbaren.”
“Elk uurtje van mijn vrije tijd steek ik muziek. Ik vind het heerlijk om op een tour te gaan zoals we gaan doen met Dossier Boombap, wat helaas vanwege het coronavirus in het najaar pas kan plaatsvinden. Mijn huidige functie in de fitness staat het toe dat ik mijzelf wat rustiger kan inplannen, zodat ik muziek kan blijven maken; bij de vorige 30xPi tour van dertig tourdata stond ik letterlijk na een show en een paar uurtjes slaap weer in de keuken te werken. Dat was gewoon op de automatische piloot, door- en doorgaan.”
Stilstaan is nooit een optie geweest in de afgelopen tien jaar waarin hij actief is in de scene, en dus staat er zoals altijd een nieuw project in de steigers met het Duitse label Postpartum (“ik kan alvast verklappen dat er méér vinyl onderweg is!”). De koek is bij hem dus nog lang niet op. En mocht dat ooit wel zo zijn -wat we ons haast niet voor kunnen stellen- dan mcgyvert hij vast iets waardoor hij dóór kan. Hij heeft van een achilleshiel zijn sterkste punt gemaakt en levert met Carpe Orbem een album af waarop hij zijn stijl heeft geperfectioneerd.
McGyver is een van de hardste werkers van de scene en kan je support goed gebruiken in deze tijd! Bestel het goudkleurige vinyl van Carpe Orbem via zijn website en stream de plaat hieronder via Spotify.
