Op vrijdagavond 1 november trapte Manu van Kersbergen zijn theatertour ‘De Herontdekking van de Hemel’ af in een goedgevuld Theater Walhalla. Voorafgaand aan de première spraken we met Manu. Hij beschouwt zijn theaterdebuut nu al als een succes: “Het verhaal is opgetekend. Nu krijg ik het podium om het te delen. Het te introduceren bij een publiek. Voor mij is het in die zin al geslaagd. Het is out there.”
Tijdens zijn carrière bewandelt Manu meerdere paden. Van MC, presentator, spoken word-artiest, tot nu: theatermaker. Een stap die volgens Van Kersbergen voor de hand ligt. “Mijn focus ligt altijd al in eerste instantie op de tekst, op het verhaal. Ik heb de afgelopen jaren een vorm ontwikkeld waarbij songwriting, spoken word en storytelling als vormen op elkaar inhaken en elkaar versterken. In het theater ervaar ik de ruimte om deze experimentele vorm te kunnen overdragen en het verhaal centraal te stellen. Dat bevalt heel goed.”
“Ik heb mezelf altijd aangemoedigd om in de volle breedte te ontwikkelen. Dan is het fijn dat sommige dingen ook gewoon nieuw zijn. Al loop ik dan al een tijdje mee, het is prettig om geprikkeld te worden en nieuwe maakprocessen te ervaren.” Manu bestempelt zijn werk als een ‘muzikale voorstelling’. “Het is niet echt een theaterstuk. Ik acteer namelijk niet. Het zijn verhalen die dicht bij mezelf staan. Alles is live gespeeld. Het is heel veel tekst en heel veel muziek. Ik noem het een gesprek tussen woordkunst en compositie. Ik ben nu al een tijd die uitwisseling aan het onderzoeken, waardoor het steeds meer begint te voelen als ademen. Dit is wat ik doe.”
De live-muziek wordt verzorgd door het Utrechtse muziekcollectief .multibeat. Van Kersbergen leerde Thijs van Zutphen (bass), Aron Smit (drums) en Boudewijn Pleij (toetsen) kennen via het programma Spoken Word Sessies dat hij zelf in samenwerking met Omroep Human heeft ontwikkeld. “We hadden voor het programma een stuk gemaakt. Die samenwerking beviel zo goed dat we dachten: ‘laten we nog een paar sessies doen’. Dat is uiteindelijk uitgegroeid tot een intensievere samenwerking waarbij we steeds meer materiaal ontwikkelden. Het lag dan ook voor de hand om samen met .multibeat de voorstelling te maken.”
Op het gelijknamige album De Herontdekking van de Hemel dat Manu eerder dit jaar uitbracht, staat vooral taal in het middelpunt. “Het is mijn eigen zoektocht. Als schrijver en performer ben ik altijd met taal bezig. Pas laat in mijn carrière ben ik stil gaan staan bij wat taal nou eigenlijk doet.”
“We staan nooit echt stil bij de functie die taal heeft. Het feit dat het de grondstof is voor een realiteit.” Manu spreekt niet van een haat-liefdeverhouding met taal. “Het is een gegeven dat taal komt in verschillende vormen en maten: gesproken taal, geschreven taal, maar ook non-uitgesproken taal. Het is wat ons bij uitstek mens maakt. Het is de drang om onze omgeving te duiden door taal. Dat wordt je van jongs af aan aangeleerd. Door de vanzelfsprekendheid van taal, verliezen we ook snel uit het oog wat het nu precies doet. Dat wilde ik onderzoeken. Welke rol speelt taal bij de ontwikkeling van een werkelijkheid?”
Volgens Van Kersbergen is een werkelijkheid het ‘idee van een bewuste beleving’. “Taal speelt daarin een sleutelpositie. Door woorden aan die bewuste beleving te koppelen wordt het ‘vast’. Op het moment dat wij een object een naam geven, dan is dat object hetgeen wat die naam vertegenwoordigt. Zolang het nog geen naam heeft, is het dat nog niet. Dat is interessant.”
“Zo bestaan er heel veel concepten en ideeën om ons heen die worden vastgelegd in taal. Ik vraag mij in de voorstelling dan ook regelmatig af: moeten we het bepalen van die collectieve ideeën wel in deze taal blijven vastleggen? Moeten we niet op zoek naar een nieuwe taal? Zodat we mogelijk in staat zijn een nieuwe gedeelde werkelijkheid vorm te geven.”
Wat mensen kunnen verwachten? “Misschien is het wel beter om niet met al te veel verwachtingen naar de voorstelling te komen. Tegelijkertijd zullen mensen altijd wel een verwachting of een idee hebben. En dat is natuurlijk ook meer dan logisch. Ik hoop wat dat betreft dat het publiek verrast zal worden. Ik zal er in ieder geval alles aan doen om mensen tijdens de show in mijn verhaal mee te nemen. Ik denk dat ik ze de scheppingskracht van taal wil laten ervaren. En daarbij wil onderstrepen dat ze zelf invloed hebben op welke taal ze koppelen aan hun werkelijkheid. Muzikaal zul je hoe dan ook merken aan de grooves en de ritmes, dat het allemaal terug linkt naar hiphop.
Rotterdam zal altijd een speciale plek houden in het hart van Van Kersbergen. “Het is een stad met een hart voor hiphopcultuur in al zijn vormen en uitingen, zelfs als het in mijn geval meer het theater in gaat. Zelfs dan is Rotterdam een plek waar dat kan. Rotterdam betekent veel voor me.” Na afloop van zijn eerste show bekent Manu blij en vereerd te zijn om zijn theatertour af te trappen in Rotterdam. “Ik dacht ‘Yes! Daar snappen ze het.’”
‘De Herontdekking van de Hemel’ is tot het voorjaar van 2025 in theaters in Nederland te zien. Zo speelt hij de de voorstelling in 2024 nog twee keer: vanavond (20 november) in Schiedam en 11 december in Heerlen. Op 22 maart landen Manu en .multibeat nog een keer in Rotterdam, namelijk in Theater Zuidplein. Voor meer informatie check je de hele speellijst.
