Jaren had hij “getwijfeld om te springen”, om een solocarrière te lanceren. Hij voelde zich immers goed als kwart van het collectief STIKSTOF. Maar in maart 2023 verscheen dan toch werk onder zijn eigen naam. Solodebuut BRAK werd lovend ontvangen. Dus pakte Jazz Brak door, en is er anderhalf jaar later al een opvolger, getiteld AUTOFOCUS. We werden door hem opgehaald in zijn ‘full black Audi’, om te cruisen door zijn thuis: het Brusselse Sint Jans-Molenbeek.
De ochtend verandert stipt in de middag als we boven metrostation Zwarte Vijvers uitschuiven per roltrap. Het is levendig op de vijfsprong; zowat de hele buurt lijkt de dagverse producten in huis te willen halen die uitgestald zijn voor de winkels. In al die bedrijvigheid van Molenbeek parkeert Jazz Brak zijn auto. “We konden door de buurt wandelen, maar ik dacht dat rijden ook wel makkelijk was. Je zit dicht bij elkaar, en bovendien zijn in deze auto heel veel van de tracks gemaakt, zoals je weet.”
Tijdens ons vorige gesprek vertelde hij al over de cocon die zijn auto voor hem kan zijn. Hij kan er, in alle rust, teksten verzinnen op een lege parking. “Ik zit in de muziek, in een bubbel. Thuis lukt dat niet meer, met twee kids die je in bed moet stoppen. Dus als mijn vrouw het toelaat, stap ik graag nog altijd in de auto. Maar we hebben dit keer ook met studioweken gewerkt. Zo ben ik in totaal drie keer naar de Ardennen geweest.” Ook daar creëerde Brak een bubbel: “Dan zat ik daar met mijn twee favo beatmakers, Stab en Phasm, volledig gefocust. Het enige waarvoor we de deur uitgingen was om naar de winkel te gaan. Maar ook daarvoor heb je een vrouw en gezin nodig die daar ruimte voor willen laten. Gelukkig heb ik iemand naast mij die achter me staat.”
Het zal niet de laatste keer zijn dat zijn familie ter sprake komt. “Na een week lang dagelijks van 11:00 tot 03:00 in de studio gezeten te hebben, stonden er zo’n zeven tracks klaar als maquette voor het album. Het begint vaak bij de beat; vaak hoor ik daaraan wel meteen of ik daar iets verhalends op wil vertellen of dat ik erop moet gaan blaffen. De inhoud hangt zeer hard vast aan het type beat. Voor 95% vertrek ik nog steeds vanuit de beat, maar voor dit album heb ik ook weleens flarden tekst genoteerd en later aan elkaar geplakt. Is het goed als ik naar de Car Wash rijd? Het is effe nodig.”
En zelfs die plotselinge beslissing heeft te maken met zijn artiestenbestaan. “Mijn vrouw geeft er niets om als die auto vuil is. Maar ik wel. Zeker omdat ik aankomend weekend een clip schiet voor SMEH met Treza, waarvoor ik bij Audi Belgium een Q7 kan lenen voor vier dagen. Als ik deze auto dan daar schoon kan stallen, denken zij ook van: ‘Oh, da’s een gast die zijn auto goed verzorgt!’” lacht Brak hard, terwijl hij het terreintje van de carwash op rijdt. “Ik vind het een heel mooi merk, Audi. Het is stijlvol, maar niet té ‘look at me’.” De vergelijking met hoe hij in de muziekwereld bekendstaat is snel gemaakt. Lachend: “Ik roep niet te hard dat ik de shit ben, maar je weet wel dat ik goed ben!”
Treza is niet de enige gast die helpt de vocalen te verzorgen. Terwijl het water en de zeep over de ruiten naar beneden glijden en de auto langzaam door de donkere wasstraat schuift, bespreken we de lijst gastvocalisten die hij wist te strikken. Naast Treza doen ook Peet, Roméo Elvis, Gandhi en Absolem mee. “De vorige plaat was mijn eerste album, dus had ik het gevoel te moeten bewijzen dat ik het alleen kon. Buiten de featurings van Astrofisiks en Zwangere Guy wilde ik het solo doen. Deze keer was er veel minder druk op mijn schouders en dacht ik: ‘I wanna have fun’. Dat het enkel Franstalige rappers zijn, was geen bewuste keuze. Daar kwam ik ook pas achteraf achter.”
“Het waren gewoon de mensen waarmee ik samen wilde werken”, gaat hij kalm verder. “Absolem, Peet en Roméo Elvis zijn vrienden, en Treza en Gandhi zijn rappers waar ik naar luisterde toen ik jong was. Het zijn allemaal Brusselse MC’s. Treza en Gandhi hebben me muzikaal opgevoed. Gandhi komt van waar ik kom, uit Evere. In hiphop ben je altijd bezig met wie je buurt represent, toch? Gandhi is één van de kings van mijn buurt. Toen ik vijftien was, was hij dé rapper van bij ons. Ik luisterde toen enkel Franse rap. Dat liet zich typeren als melancholisch, donker en grijs. Als jonge gast sprak me dat heel erg aan, die moeilijke kant van het leven. Ik heb hem een beat toegestuurd die naar mijn weten helemaal in zijn vibe past, met een trieste pianopartij. Dus ik wist van tevoren al dat hij erop zou willen springen.”
Zoevend door het Brusselse centrum passeren we ‘Cinq-Quat’. Daar, op het Sint-Kathelijneplein, werd STIKSTOF zo’n anderhalf decennium terug geboren. Met die groep speelde hij meermaals in de Ancienne Belgique, het poppodium vlak om de hoek. Op 2 november staat hij er met een eigen show. “Ja, dat is spannend. Het is de release-show, het is dé zaal van België en het is de eerste keer dat ik daar als Jazz Brak speel. Er zijn tweeduizend mensen die écht een ticket voor mij gekocht. Het is al twee maanden uitverkocht, en de mensen hebben nu het album dat ze ook voor het eerst live kunnen ervaren. Het wordt een show van ruim een uur waarin zeven gastrappers zullen passeren. Alle featurings op het album komen dus ook live voorbij. Dat is niet niks.”
AUTOFOCUS is krap een week uit als we de rit afleggen. “Heel blij dat het uit is, blij met alle berichten, blij met alle mooie woorden die mijn kant op komen. Het mooiste vind ik nog wel dat er dankzij de featurings nu ook Franstalige luisteraars zich melden. Ze ontdekken mijn album omdat ze fan zijn van een van de gastrappers. Maar ze zijn dan wel zo vriendelijk om mij een berichtje te sturen dat ze de hele plaat hebben gecheckt en de sound voelen. Het is mooi dat ze de emotie herkennen, dat taal helemaal geen barrière hoeft te zijn om een gevoel over te brengen.”
Het overkoepelende verhaal van AUTOFOCUS ontstond gaandeweg, vertelt hij. “Uiteindelijk vertel ik wie ik ben, wat mijn doel is en hoe het is om twee kids op te voeden in Brussel.” En dat raakt meteen de vraag of hij het artikel heeft gelezen waarin te lezen valt dat hij als artiest haast onmogelijk los te koppelen is van de Belgische hoofdstad. “Maar dat is toch altijd? Haal Hef uit Hoogvliet en…” even twijfelt hij. “… je krijgt een heel ander mens. Stel je voor dat hij in Leeuwarden geboren was. Dan was hij misschien geen rapper zelfs, misschien een schilder. Allerlei factoren dragen bij aan wie je bent; je stad, maar ook je school, je vrienden…”
De rit voert verder. Langs petit marché’s, boulangeries en langs huizen waarvan, zoals hij zelf rapt, “de muren nooit echt recht zijn.” Het verkeer is op de meeste kruispunten chaotisch te noemen. “Je moet hier voorrang durven pakken, anders staat ge stil. Ik heb honger, jullie ook?” Als de auto veilig geparkeerd staat en we naar een van zijn vaste spots gaan om te lunchen – “een Syrisch eethuis, een veredelde snack, met alles van ’t vuur” -, lijken we dwars door zijn foto’s te lopen. Op Instagram-account @handek35mm legt hij veelal analoog vast wat hij ziet in zijn wijk.
“Dat komt met AUTOFOCUS mooi bij elkaar. Ik heb een oude passie opgepakt en ben gaan shooten met een oude camera van mijn zus. Dat begon op schrijverskamp – van de studio, van de glazen wijn en van het uitzicht. Inmiddels loop ik graag door mijn buurt en schiet ik zo wekelijks wat rolletjes vol.” Ook de cover van zijn plaat schoot Jazz opnieuw zelf.
Hij heeft er een extra manier van straatverslaggeving mee gevonden. “Ik kan ermee vertellen wat er om me heen gebeurt. Eerst was dat enkel auditief, maar nu kun je letterlijk zien wat ik zie. Dat voegt een extra laag toe.” De kijker krijgt zijn beelden net als zijn raps; puur, rauw, altijd in beweging.
Net als de wijk zelf, dus. “Mocht ik ooit 35 miljoen winnen met EuroMillions, ga ik verhuizen naar een buitenwijk. Met meer groen en speelruimte voor de kids. Waar minder kans is dat er iemand met dertig kilometer per uur op een brommer over de stoep raast. Wél in Brussel… of net erbuiten. Maar voor nu zitten we goed.”
Aankomend weekend repeteert Jazz Brak in Genk en speelt hij er op zaterdag 26 oktober een try-out show in C-Mine. Tickets daarvoor zijn te koop via deze link. De show in AB op 2 november is stijf uitverkocht.
Stream AUTOFOCUS hieronder:
