Twee veteranen uit de Nederlandse scene klinken meer dan een decennium nadat ze afzonderlijk van elkaar debuteerden scherper en gedrevener dan ooit. Op Stallone & Snipes wisselen SKAV & DOOKS bars uit over loops van obscure soulplaten die stof verzamelden bij de kringloop ver voordat vinyl weer trendy was. Daarbij hebben ze de tijdsgeest mee. Dookie: “Mensen zitten nu thuis. De muziek gaat dan anders zijn dan je billen laten klappen.”
“Brengen die funk, dit is geschiedenis / Het Verzet, Stropstrikkers, je bent niet equipped”, spit Dookie naar het einde van zijn verse in Gehaktmolen toe. Daar is niks teveel mee gezegd, want zowel hij als partner-in-rhyme SKAV zijn met hun respectievelijke crews veteranen van de Nederlandse hiphop. Voor het eerst vormen zij nu ook een duo, en brengen zij als SKAV & DOOKS hun eerste album Stallone & Snipes uit.
“Dat moest er van komen”, zegt Utrechter SKAV over de connectie tussen de twee. “We zijn nu ook op het level waarin we zo die een-tweetjes kunnen maken.” Zijn Limburgse evenknie beaamt dat direct: “It’s been a long time coming. Iedereen heeft zijn ontwikkeling door moeten maken en nu zijn we op dat niveau.”
Sylvester Stallone en Wesley Snipes zijn de hoofdrolspelers in de film Demolition Man uit 1993. Dat hun eerste gezamenlijke project daarnaar verwijst, staat deels symbool voor de relatieve afwezigheid in de rapgame die zij een paar jaar geleden nog volhielden. In de film speelt Snipes een moordenaar die als straf ingevroren wordt, en Stallone een politieagent die voor het buiten zijn boekje gaan eenzelfde straf krijgt. In een dystopische toekomst ontdooit en ontsnapt Snipes, waarna Stallone uit de vriezer gehaald wordt om hem te vangen.
“We hebben ook een soort winterslaap gehouden, en zijn nu weer geactiveerd”, legt Dookie uit. “En we zitten eigenlijk in dat Demolition Man-tijdperk. Hoe alles geautomatiseerd is en Babylon in je nek meehijgt; we zijn in die tijden beland”, vult SKAV aan. En het zit op meerdere vlakken mee, denkt Dookie. “We hadden het vijf jaar eerder kunnen doen, maar dan vloog het onder iedereen zijn radar. Niemand was hier mee bezig. Nu merk je dat de tijdsgeest, gecombineerd met de juiste mannen die activeren, meezit.”
Dat activeren gebeurt door een golf van gelijkgestemde artiesten die inmiddels samen optrekken. “Ik voelde me een paar jaar terug niet geïnspireerd om keihard aan de kar te trekken”, zegt SKAV. “Ik ben wel altijd bezig gebleven, maar het voelde wat doelloos. Er was geen scene.” Daar is Dookie het mee eens. “We zagen geen ruimte om dingen te droppen. Er zou toch niks mee gebeuren. Poppodia gaan niet zo hard als vroeger, alles in hiphop verhuisde naar de clubs—en laten wij nu net geen clubmuziek maken”, legt hij uit. SKAV: “Het vlammetje werd bij mij weer aangewakkerd door $KEER&BOO$. Eindelijk was er iemand die zo hongerig was als ik. Dat sloeg over op iedereen. Hij was ook bezig met Dooks, waardoor ik weer met hem ging samenwerken. Toen zagen we Fat Windjacks poppen, en dat was ook logisch om mee samen te werken.”
Met uitzondering van SKAV zijn Fort Buku-collectief, zit het gros van die crews onder de rivieren. Zuid-Limburg is ondertussen voor de Nederlandse hiphop wat Buffalo, New York (de bakermat van Griselda) voor de Amerikaanse is. “In deze game gaat het toch komen van mensen met intrinsieke motivatie”, denkt Dookie. “Mensen die het vuur aansteken. Deni [$KEER&BOO$] heeft heel lang de laan open gehouden. En nu zijn er meerdere mannen op die wegen.”
“Het is nu als een positieve battle. Hij komt met een dikke verse en dan denk ik ‘Nee pik, dit moet overtroffen worden!’”
SKAV: “Het is nu als een positieve battle. Hij komt met een dikke verse en dan denk ik ‘Nee pik, dit moet overtroffen worden!’ En als je dat hebt met pakweg twaalf andere mannen, allemaal op hetzelfde niveau…”
Dooks: “Ai ai ai…”
SKAV: “Aan het einde van een avond hebben we gewoon acht, negen tracks.”
Dooks: “En dan heb je het over één kamp dat een schrijversavondje doet. Één van de dopeste dingen van nu rapper zijn, is het krijgen van leaks. Dat je hoort waar Fat Windjacks mee bezig is, of dat je een aankomend album van Berry hoort.”
SKAV: “Je wilt dan harder komen uit honger. Dat stukje was er heel lang niet in ons segment van de Nederlandse hiphop. Die inspiratie is de drijfveer, en brengt de lol die er weer bij komt kijken.”
Het kon dan ook niet lang duren voor het losvaste samenwerkingsverband tussen al die verschillende crews een naam krijgen moest. “Ineens lagen er gewoon al dertig tracks. We stonden er zelf ook versteld van”, zegt SKAV. Krauw Konnekt is de overkoepelende vlag die nu boven hun projecten waait. Dookie: “Wat Krauw Konnekt precies gaat zijn, zal zich de komende tijd ontvouwen. Maar zie het nu als de movement.”
Dat op verschillende plekken in de wereld het soort rauwe hiphop waarbij zij zich thuisvoelen opnieuw in zwang is, is volgens Dookie geen toeval. “Dit is de tijdsgeest van Demolition Man, we zitten nu in een andere tijd. We hadden die piek van kapitalisme, daar hoort een soundtrack bij van ‘vergeet shit, ga-uit-je-dak shit, in de club’. Nu komen we in een tijd waarin je moet uitkijken dat je de juiste move maakt. De sfeer wordt grimmiger. Er is een avondklok en shit gaat kapot. Die uitzichtloosheid past veel beter bij de muziek die wij brengen. Omgaan met uitzichtloosheid, dat is waar wij de soundtrack voor brengen. Mensen zitten nu thuis. De muziek gaat dan anders zijn dan je billen laten klappen.”
De sfeer wordt grimmiger. Er is een avondklok en shit gaat kapot. Die uitzichtloosheid past veel beter bij de muziek die wij brengen.
SKAV: “Er is weer ruimte voor ons. Voor onze denkwijze, en om te luisteren naar bars. Mensen hebben nu zoveel club shit gehad, die hele wave van minimalistisch rappen op kale 808’s—wat heel dope kan zijn, daar niet van—maar daar is nu zoveel van uit dat het voelt als een trucje dat wel gedaan is. De switch naar meer diepgang ontstaat ook heel natuurlijk. Jongeren die vier jaar geleden op wavy shit zaten zijn nu ook ouder. Hun oor wordt ook meer getraind en zij ontdekken ook andere hiphop of gaan teruggrijpen op de classics. Je ziet het ook met kledingstijl, het gaat van strak weer naar wijd, en weer naar strak. Zo gaat dat met hiphop ook.”
Nu het creatieve vuur bij de twee weer opgelaaid is, blijken ze ook productiever dan ooit. In januari dropte SKAV al Skellum 2, de opvolger van zijn vorig jaar verschenen soloalbum. Opnieuw tekende RED voor alle producties, net als op zijn plaat met Dookie. Die bracht op zijn beurt onlangs samen met $KEER&BOO$ nog De Heuvels Hebben Ogen uit; ook een plaat met filmverwijzing in de titel. Net als Stallone & Snipes een ode aan de films waarmee hij opgroeide. “Alleen Deni kijkt helemaal geen films, dus ik heb niet gezegd dat het een film was”, zegt hij lachend.
“Als ik kijk naar alle albums die ik tot nu toe heb uitgebracht, hebben Donkere Dagen van Stropstrikkers en deze een gedeelde eerste plek.”
Net zoals de ‘Heuvels’ in die titel verwijzen naar hun Limburgse roots, zit er ook meer achter de naam Stallone & Snipes. “Ik denk dat ik meer de Stallone ben en hij de Snipes”, zegt SKAV, “maar never dat ik een skoot zou zijn!” Hij lacht zijn blinkende gouden tand bloot, alvorens Dookie uitlegt dat het eigenlijk meer om het concept van dualiteit gaat. “Over roekeloosheid versus structuur, hoe je altijd aan het sparren bent met jezelf.” SKAV: “En onze stijlen, hoe haaks die op elkaar staan en het toch klikt. Het zijn heel andere planeten.”
Dookie: “Één van mijn favoriete energies binnen de hiphop is Ol’ Dirty Bastard. En SKAV belichaamt een deel van die spirit. Hij heeft een bepaalde vrijheid op de beat, die hij ook naar Stallone & Snipes brengt. Hoe hij dat benut is eng man, dat doe ik hem moeilijk na.” SKAV vindt op zijn beurt de stijl van Dookie minstens even bijzonder: “Het is zo sneaky en laidback. Wanneer mensen tapen schreeuwen ze hard en tonen ze hun borstkas op de mic. Maar Dooks is heel stil en ingetogen. Hij is een samurai. Je bent met hem in een battle en hebt nog niet door dat je ledematen al zijn afgehakt. Je rent nog door en dan voel je ineens die punch—damn, ging het daar over?”
Hun samenwerking is volgens SKAV dan ook één van de beste projecten in zijn discografie. “Als ik kijk naar alle albums die ik tot nu toe heb uitgebracht, hebben Donkere Dagen van Stropstrikkers en deze een gedeelde eerste plek.” De poel van artiesten waarmee zij zich binnen Krauw Konnekt begeven, zorgt er dan ook voor dat zij hun skills allemaal aan elkaar kunnen slijpen.
“Ik denk dat het op deze schaal in de Nederlandse hiphop nog niet heeft plaatsgevonden”, zegt SKAV. “Er liggen binnen al die clicks nog zoveel van die back-to-back tapes zoals Dooks en ik die nu droppen.” “Zo’n proces gaat ook heel organisch”, vult Dookie aan. “Niemand heeft het gevoel hier moeite voor te moeten doen, het gebeurt. Ik zit in een week tijd met drie producers aan drie verschillende tapes te werken. En ik sta niet op met het idee dat te doen, zo loopt het gewoon.”
Het einde is daarmee nog lang niet in zicht. Sterker nog, er schiet Dookie ter plekke een film binnen die de titel voor een opvolger vormen kan. “Ey, SKAV, deel twee noemen we Godzilla Vs. King Kong!”
