Convo is terug en tijdens hun hiatus stonden onder meer initiatieven als Rookworst de Podcast, DoofPod, Topspul de Podcast en Pass De Aux op. De hiphopcultuur laat ruimte voor zulke initiatieven; lange artikelen worden minder gelezen en een podcast check je eerder in delen dan je je artikel terug gaat opzoeken. Maar naast liefhebbers en journalisten van buitenaf, wordt er nu ook vanuit de binnenkant geproduceerd. Het meest bijzondere is dat de maker nu ook op de stoel is gaan zitten van de journalist. Zo zijn onder meer Hef, Ares en Sticks de afgelopen tijd uitgegroeid van artiesten tot hosts van hun eigen podcasts. We loodsen je al gaandeweg in dit achtergrondartikel door een aantal niet te missen titels.
Hiphop floreert al vijf decennia en heeft de wereldwijde cultuur, politiek en muziek beïnvloed en gevormd. De podcast is een van de nieuwste media-vormen die de geest van het genre levend houden. Hoewel de term al uitgevonden werd in 2004, door de woorden iPod en broadcast samen te voegen, was het pas in 2010 dat The Godfather of Hip Hop Podcast genaams Reggie Ossé ermee aan de haal ging. Als Combat Jack had hij – samen met co-hosts als Dallas Penn, Premium Pete en Just Blaze – langdurige gesprekken met artiesten en executives. Van Kevin Gates tot Spike Lee; allemaal kwamen ze om te discussiëren over hun favoriete genre. In 2013 werd The Combat Jack Show het vlaggenschip van het grotere netwerk Loud Speakers Network.
Verschillende kanten van de hiphopcultuur worden tegenwoordig gedocumenteerd op deze manier. Ahmir ‘Questlove’ Thompson’s uitgebreide kennis en een reeks opmerkelijke gasten neemt de luisteraar mee op een verhelderende en onderhoudende reis door de geschiedenis en de evolutie van het genre in Questlove Supreme. Aan de andere kant zijn er bijvoorbeeld MC Eiht en Norm Steele. Twee figuren die diepgeworteld zijn in de westcoast-hiphop, die hun krachten hebben gebundeld. Samen duiken ze in de grimmige verhalen, de oorsprong en de strijd van het gangsta rap-tijdperk. Zo bieden ze een authentieke verkenning van een cruciaal hoofdstuk in de hiphopgeschiedenis.
Maar waar komt die drang om zelf te podcasten vandaan? Is het een nieuwe uitlaatklep of zit er méér achter? Joe Budden heeft zich als een van de eersten met succes ontwikkeld van een gerespecteerd rapper tot een van de grootste succesverhalen van de podcastindustrie. Aanvankelijk begon zijn show in 2015 als I’ll Name This Podcast Later, met oprichters Marisa Mendez en Rory Farrell. Nadat Mendez het programma verliet, werd ze vervangen door Jamil ‘Mal’ Clay voordat Budden in 2016 overstapte naar de huidige titel; The Joe Budden Podcast. In 2022 ontsloeg Budden Rory publiekelijk in de show na vermeende geschillen over financiën. Later dat jaar stopte ook Mal met de show. Samen startten de twee een nieuwe podcast: New Rory & Mal.
Door een aantal bizarre opmerkingen in zijn digitale kapperszaak is Joe Budden ontelbare keren trending topic gewordne op sociale media. De rauwe gesprekken gaan over ieder onderwerp mogelijk, maar de beruchte reputatie om sommige mensen tegen zich in het harnas te jagen blijft overeind. Van het negeren van de beschuldigingen van Megan Thee Stallion tegen Tory Lanez over een schietpartij tot een uit de lucht gegrepen opmerking over de K-pop-groep BTS; The New York Times noemde Budden niet voor niets “de Howard Stern van de hiphop”. Voor Joe Budden is een ongefilterde mening zijn visitekaartje.
Hij is niet de enige podcast-mogul op hiphopgebied, of hiphopmogul op podcast-gebied. Tijdens de episodes van Drink Champs gaat N.O.R.E. samen met DJ EFN zitten voor wat zij “de meest onprofessionele professionele podcast’ noemen. Een passende omschrijving, want de show wordt net zo gevoed door hun kennis van de raphistorie en hun oprechte interesse in de vaak legendarische gasten, als door de grote hoeveelheden alchohol die ze samen met hen achterover slaan. Het zorgt voor de vriendelijke, informele en weinig verhullende sfeer waar de talkshow om bekend staat.
Ook in Nederland laat een podcast zich typeren door die ongedwongen sfeer. Met red cups en flessen op tafel en met Hef – die zowel als artiest als A&R was bij Top Notch – als gespreksleider en onder meer Adje en Rotjoch als vaste OG’s worden er uiteenlopende onderwerpen besproken. Inmiddels heeft Rookworst De Podcast een tijdje stilgelegen, is Hef gestopt als A&R en gegroeid als persoon en krijgt de kijker een beeld van zijn leven. Het initiatief kwam van hemzelf. Toen Top Notch / Noah’s Ark hem vroeg langs welke media hij wilde gaan om zijn album te promoten zei hij letterlijk: “Geen een man, fok het. Ik doe het deze keer zelf.”
Op levendige en ongecensureerde wijze voert hij gesprekken met zijn gasten, veelal afkomstig uit de hiphopscene. Van Kevin’s soepje tot het gezeik tussen Bokoesam en Lil Kleine en van “Soooooony??!” tot “Chap je billen?” Voor velen is het inmiddels een traditie geworden om alle uurtjes Rookworst De Podcast gewoon uit te zitten met een eigen red cup en een fles op tafel.
Het is ook die setting, met de oom die niemand meer iets hoeft te bewijzen als gastheer, waarin rappers het beste gedijen. Ze laten hun schild zakken en weten dat geen onderwerp te ver gaat. Iemand die dat al heel vroeg doorhad is Jiggy Djé, die met zijn Wilde Haren De Podcast niet per sé een hiphoptalkshow wilde presenteren. Hij wilde simpelweg de gevoelens achter de artiest opzoeken – als er al een artiest aanschoof tenminste. Ook Supergaande was er rond dezelfde tijd – 2017 – al bij, met hun Supergaande Talkshow. Daarin waren de gasten veelal leeftijdsgenoten- en medemuzikanten. Daardoor was het inlevingsvermogen van de presentatoren groot.
Hetzelfde kan gezegd worden over Sugacane, die zich heeft voorgenomen om naast de verhalen van de OG’s uit de jaren tachtig en negentig ook de nieuwere makers een kans te geven aan tafel. Hij duikt in DoofPod! letterlijk met zijn gasten terug naar de oorsprong van hun hiphopfandom, en maakt vervolgens de transitie naar het makerschap. Als een OG die werkelijk alles gezien heeft en iedereen weleens de hand heeft geschud, kan hij perfect spiegelen aan zijn eigen carrière. Ontwikkeling en groei staat daarin centraal; zelfs Ronnie Flex kwam, nadat hij járen eerder werd uitgekafferd door Cane tijdens de EY!-contest, vertellen over wat die bewuste avond heeft betekend voor zijn carrière.
En toen was er een paar weken terug ook goed nieuws voor alle fans van Sticks én creatievelingen – en een combinatie daarvan. Over Routines, het platform van Arie Boomsma dat zich richt op gezondheid en zelfontwikkeling, herbergt sinds kort een nieuwe titel. In Over Creativiteit neemt Sticks je mee door de creatieve geest van enkele van de meest fenomenale makers uit de Benelux.
En omdat hij zelf ook maker is, kan Sticks precies prikkelen met vragen waar en wanneer nodig. In de eerste aflevering was cabaretier Ronald Goedemondt te gast, die zich nog herinnert dat Sticks eens na een show allerlei merch door hem liet signeren en in aflevering 2 hoorden we de Zwolse artiest sparren met Zwangere Guy over zijn maakproces, herstelde familiebanden en het maken van een serie en bijbehorende soundtrack ten opzichte van zijn eerdere werk. Onder meer gesprekken met actrice Monic Hendrickx, theaterregisseur Daria Bukvic en vriend Typhoon staan nog op stapel.
Met Typhoon en Zwangere Guy deelt Sticks het hiphopmakersschap, en precies wanneer hij zich spiegelt aan zijn gasten door hun werkwijzen te vergelijken wordt het interreassant. In Over Routines: “Een van de redenen waarom ik met de podcast wilde beginnen was omdat ik met anderen wilde ouwehoeren over dingen waar ik uren over door kan praten. Iets maken is de dichtste vorm van magie die wij als mens kunnen bereiken. We beginnen met een soort van brainwave in de studio, en aan het eind van de middag is er iets. Iets ontastbaars, in het geval van muziek. (…) Het creëren is de zin van het leven, volgens mij.”
Ook Ares houdt het dicht bij huis in de 162 Podcast. Daarin zoomde hij dit jaar in op verschillende creatives binnen – of gelieerd aan – zijn eigen label. Na in het verleden onder meer onderzoekster Aafje de Roest en collega-artiest Nnelg aanschoven, was het afgelopen seizoen tijd om de schijnwerper te richten op bijvoorbeeld producer Bennii, artiest Zeno en videomaker Gali. Hoewel Ares al deze makers persoonlijk goed kent – zeker laatste gast Skiba met wie hij zijn zeven albums in elkaar sleutelde -, lukt het hem bijzonder goed om het geen slap onderonsje tussen twee vrienden te laten zijn. Samen gaan ze in op hun gezamenlijke evolutie als makers en hun leerproces.
Ten tijde van de lancering van de podcast van Joe Budden, was podcasting op zich nog een nieuw concept. Spotify had net een jaar eerder “verschillende vormen van audio” geïntroduceerd op hun platfom. Veel merken wisten niet goed hoe ze podcasts moesten inzetten, behalve door af en toe te sponsoren. Podcasting was het Wilde Westen, maar dat weerhield Budden er niet van om ermee te beginnen. “Helemaal niemand wist hoe je geld kon verdienen”, zei hij in een interview met Earn Your Leisure. Toen in 2017 de Joe Budden Podcast voet aan de grond kreeg in een ontluikende podcast-markt, verhuisde hij uiteindelijk van Soundcloud naar YouTube om zijn kijk- en luisterpubliek nog verder uit te breiden. Tegen 2018 werd duidelijk dat met die verschuiving iets speciaals aan het gebeuren was. De grote krachten in podcast-land begonnen het op te merken.
Spotify was het hét toonaangevende muziekstreamingplatform, maar het had de juiste partner nodig om munt te slaan uit podcasting. Iemand die ervoor kon zogen dat mensen zich zouden abonneren op hun premium diensten, door de exclusieve thuisbasis van hun werk te worden. Toen belden ze The Joe Budden Podcast. Die hadden immers al twee jaar getimmerd aan een sterke fanbase. Typische afleveringen waren bijna drie uur lang, maar ondanks dat zagen ze geen terugval in de kijkcijfers op YouTube; op Spotify waren de cijfers net zo goed. Joe was precies degene die Spotify nodig had om uit te breiden naar andere vormen van audio dan muziek. Uiteindelijk liep de relatie tussen beide partijen op de klippen. Omdat hij – als de creatieveling die hij is – vragen had over eigendom en compensatie.
De ontnuchterende realiteit is dat streamingplatforms artiesten onderbetalen. Dat riep voor Budden al een interessante vraag op. Als een stream van een liedje van 3 minuten .0001 cent waard is, hoeveel is een stream van een podcast van 3 uur dan waard? Wellicht is die vraag onbeantwoord gebleven bij de onderhandelingen. Omdat de vernieuwingsovereenkomst met Spotify teveel bepalingen bevatte die hij onredelijk vond, liep hij ervan weg. Desondanks is zijn impact op de podcastwereld meer dan duidelijk, zeker als je kijkt naar iedereen die na hem kwam.
Het lag in de lijn der verwachting dat er na hem meer hiphopartiesten zouden gaan proberen om hun eigen podcasts te lanceren. Veel van de ariesten zullen naar zijn aandacht en aanwezigheid in de media gekeken hebben om het plan letterlijk te kopiëren. Zijn samenwerkingen met Spotify en Revolt hebben bewezen dat er geld te verdienen valt, zijn vertrek bij Spotify deed dat misschien nog wel meer.
Budden kondigde zijn vertrek aan in een aflevering van zijn show die op YouTube verscheen. Hij voelde zich ondermijnd en ondergewaardeerd. “Er is een heel ecosysteem dat je moet respecteren als je de bodem wilt voeden. Niet iedereen wil de bodem voeden, sommigen willen alleen de vruchten plukken (…) Spotify gaf alleen om onze bijdrage aan het platform.” Hij sloot de show af met de volgende woorden: “Ik kan ik jullie niet vertellen waar deze podcast anno september 2023 zal zijn. Maar zoals het er nu voor staat, kan ik je wel vertellen waar hij níet zal zijn, en dat is Spotify.”
Veel hiphopartiesten die ouder zijn dan gemiddeld, hebben simpelweg nog veel te zeggen zonder muzikale ambities. Ze hebben de kennis, de zeggingskracht en de wil om de verhalen ergens op te slaan. Een podcast geeft hen een nieuw kanaal om de massa te bereiken. Het geeft hiphop een andere stem en het is een geweldige manier om meer te leren. Daarnaast krijgen fans een diepe kijk in het leven van artiesten. Én hebben ze de mogelijkheid fan te worden van degenen waar ze anders misschien nooit naar hadden geluisterd.
Uiteindelijk is het vertellen, opnemen, documenteren en uitbrengen van eigen verhalen die verteld én gehoord moeten worden volgens de makers. Het bijkomende voordeel is dat steeds meer mensen uit de cultuur besluiten die taak op zich te nemen. Daardoor vervaagt de angst voor de journalist van buitenaf, en krijgt de artiest het gevoel om álles bloot te geven. Vastleggen en archiveren; de sleutel om deze cultuur ook voor de generaties na ons te bewaard te laten blijven.
