Gisteravond kwam ons het nare nieuws ter ore dat Def Rhymz op 53-jarige leeftijd is overleden. Dennis Bouman, zoals de Surinaams-Nederlandse mc echt heet, wachtte op een donorhart en beschikte in de tussentijd over een steunhart. “Als ik dit niet heb, ben ik dood”, zei hij eind 2023 daarover in een interview. In het bijzijn van familie en vrienden is hij vredig ingeslapen.
Def Rhymz beleefde zijn hoogtijdagen als artiest rond de eeuwwisseling. Hij werd in 1999 bekend door als eerste Nederlandstalige rapper op de nummer 1-positie van de Top-40 te belanden met de track Doekoe. In 2001 verscheen zijn monsterhit Schudden, inclusief de iconische DJ Jean-sample. “Als je mijn naam maar noemt aan het begin van de track”, blikte de DJ onlangs erop terug. En zo geschiedde. Def Rhymz scoorde met het deuntje, “de bobbeling remix van DJ Jeeeeaaannn!”, een grotere hit dan hijzelf.
Wie toen al hiphop geruime tijd volgde, wist dat dat succes hem niet zomaar was komen aanwaaien. De jonge Dennis Bouman startte als breakdancer en begon daarnaast te rappen. Hij won er zelfs kampioenschappen mee, en zijn aanstekelijke lach en charisma deden hem al snel uitgroeien tot stand-up comedian en een van de populairste hosts van r&b-parties. De eerste keer dat hij de smaak van de roem proefde was toen hij in 1993 als lid van Roots Syndicate een nummer 1-hit scoorde met Mockinbird Hill. Tralalaa belandde vier jaar later óók op één; dit keer in Def’s geboorteland Suriname.
Toen werd duidelijk dat rap een blijvertje was voor Bouman. De Nederlandstalige rap bereikte onder zijn aanvoering een groter publiek dan ooit tevoren. Onder de vlag van Top Notch verscheen het eerste wapenfeit Doekoe, en het steeg meteen naar de nummer 1: Def Rhymz was de eerste Nederlandstalige rapper met een nummer 1-notering in de Nederlandse Top-40. Het stond maar een weekje op die plek, maar het stónd er. Hiphopgeschiedenis.
Zijn unieke act was er eentje die in Amerika een dikke Parental Advisory-sticker op de hoes gedrukt zou krijgen. Niet alleen neemt hij geen blad voor de mond, de onderwerpen van een aantal nummers leken niet heel geschikt voor al te jeugdige luisteraars. Maar die ondeugende teksten en het haantjesgedrag vormen slechts één kant van Def Rhymz. Want de clown die sommige mensen enkel zagen, was ook een kritische burger en een verantwoordelijke vader.
Want voor de bühne was het misschien lollige melodieën met teksten die rode oortjes opleveren. Maar met nummers als Wereldmensen, Politie Agent en Wees Een Vader Voor Je Kind, had hij al vroeg genoeg door dat zijn podium ook gebruikt mocht worden om te verkondigen dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is. Wie dacht dat Def niks anders had te vertellen dan over geslachtsdelen en flinke voorgevels kwam er met de balans in zijn albums wel achter dat die mening herzien mocht worden. De Goeiste en De Allergoeiste waren platen waarin liefde en leed, tragiek en komedie met elkaar werden verweven, op zonnige en opwindende producties. Die stonden bol van de tropische smaken; het Surinaamse tintje dat het eindresultaat liet bruisen.
“Mijn broer, je bent gaan rusten. We will aways love you man”, schrijft U-Niq onder een foto van Def. Ook Extince plaatst een mooie foto met de letters R.I.P. Niet toevallig dat ze hun condoleances uitspreken. Def Rhymz was samen met onder meer hen verantwoordelijk voor Zoute Uitval, een track die als katalysator diende voor vele rapcarrières. In onze documentaire ‘Smoelwerk’ wordt het nummer door diverse prominente mc’s geroemd als inspiratiebron. Op de possecut, door Extince zelf in de intro bestempeld als “een soort Amerikaanse fuif waarbij iedereen zijn eigen rhymes meeneemt”, leveren allerlei mc’s die actief waren in het Engels voor het eerst een Nederlandstalig couplet.
Nadat onder meer U-Niq en Murth The Man-O-Script te horen zijn, duikt Def Rhymz op. Nadat het refrein is weggeëbt: “Ik ben het, de aantrekkelijke dope Def / rappers worden lauw omdat ik hun vaak voor joker zet / Ik geef ze hoop respect en ook nog kadootjes weg / een microfoon, een minimum-loon voor wat karaokeles.” Met de nodige wordplay, een speelse cadans maar wel met multi- en binnenrijm vreet Def de microfoon al op. Tel daar zijn onuitputtelijke enthousiasme bij op en het is een classic bijdrage aan een groter classic geheel.
“Def Rhymz is de eerste Nederlandse rapper die ik ooit gehoord heb”, schrijft Ronnie Flex op Instagram. “Ik zal ook niet de enige zijn van mijn generatie.” Def Rhymz speelde een pioniersrol in een wereld waar grote radiohits scoren niet de norm was. Met nummers als Doekoe, De Bom en Schudden legde hij de fundering waarop anderen konden bouwen. Maar hij kwam van een heel andere tak van sport: samen met DJ Git Hyper vormde hij in zijn late tienerjaren Supersonic Cru. En precies in die bezetting traden ze in 2004 nog eens op in ‘hun’ Rotterdam.
Dave Vanderheijden (toen nog Yid) en Bora waren erbij en schreven: “Alle Rotterdamse heads verzamelden zich inmiddels vooraan bij het podium, want de intro van de legendarische Supersonic Cru werd ingezet. Supersonic Cru, met Def Rhymz, betrad het podium en het publiek sprong letterlijk van vreugde. De show was erg vermakelijk en bereikte zijn hoogtepunt toen twee Bad Boys (Oldschool Rotterdam crew, met breakers, graff writers, mc’s en dj’s) lieten zien waar breaking allemaal om draait. Het was gewoon geweldig om een deel van de hiphopgeschiedenis weer live op het podium te zien. Als we de show wat kritischer bekijken, zien we dat Def Rhymz zijn rijms helemaal was vergeten en een beetje verdwaald was op het podium, maar niemand leek zich daar echt druk om te maken. Het was zo geweldig om alleen maar getuige te zijn van deze show dat de rest er niet toe deed.”
Caza’s bericht op Instagram zegt alles over Def Rhymz: “Toen ik een jaar of 17 was, was jij de eerste bekende artiest de me n mezelf liet geloven en zei dat ik de gave bezat om hits te schrijven. Ik weet nog dat je me meenam naar de studio en mij je back ups liet doen bij shows puur uit love. Toen ik net verhuisd was en geen inboedel had belde jij me om me te vertellen dat je een bankstel voor me had die ik gratis van je over mocht nemen. Die staat hier nog steeds.” (…) “Je energie was zo positief en magisch dat je zelfs toen je op de intensive care lag zei: “Ik moet weg want ik heb een show vanavond!” Dat laat zien hoe erg je voor dit leefde.” (…) Je hebt deuren geopend voor ons allemaal en daarvoor zullen we je eeuwig dankbaar zijn.”
De problemen voor zo’n vier jaar geleden. “Mijn ademhaling was slecht, ik hield vocht vast, ik werd dik. En begon te hoesten.” Toen hij vanwege een snelheidsovertreding voor de rechter stond, merkte die op dat hij vanwege dat hoesten misschien maar eens naar het ziekenhuis moest. “Toen ik dat deed, moest ik gelijk drie, vier maanden blijven.” Bij Fernando Halman deed hij zijn hele verhaal, in de podcast Real Talk.
Hij kreeg wat hij een motortje noemde, een steunhart, en moest maanden revalideren. “Ik moest alles opnieuw leren, zelfs lopen. Ik begon ook echt even te deken dat ik nooit meer zou kunnen optreden. Maar…”, zei hij wijzend naar het steunhart, “hier treed ik nog steeds elk weekend mee op en doe ik gek mee.” Hij was naar eigen zeggen “niet zielig”, eerder “kaolo gelukkig.” “Van al die miljoen sperma’s ben ik de enige die heeft overwonnen. Nu ben ik hier. Dan ga ik niet treuren. Ik wil naar de top.”
De gemiddelde mens zag wellicht alleen een jolige stuiterbal met een skibril op zijn voorhoofd. Als je net zo écht was als Def, zag je een legende.
Def Rhymz werd slechts 53 jaar oud.
We wensen alle nabestaanden de nodige sterkte.
Een van de pioniers is heengegaan.
