Poolse hiphop lijkt de afgelopen jaren in een stroomversnelling te zijn geraakt. In november werd alweer de vierde editie van het Poolse Hip-Hopfestival gehouden in de Q-Factory in Amsterdam. Grote Poolse rappers als Liroy, Slums Attack en _O.S.T.R. krijgen ook in Nederland meer bekijks.
Sinds 2014 kent Rotterdam een Polski Street Shop, een winkel waar de Poolse hiphopcultuur centraal staat. Boven de entree wapperen twee Poolse vlaggen. Binnen is de Poolse vaderlandsliefde goed te merken met veel wit en rood. We spraken met Lukas Walczewski, eigenaar van de shop en producer, die gerust eventjes de winkel sluit voor een interview. We praten met hem over zijn shop, zijn betrokkenheid in de Poolse hiphopcultuur en zijn eigen opnamestudio onder de shop: Studio 010. “Nu is Studio 010 nog gewoon een kelder onder de Polski Street Szop. Uiteindelijk willen we natuurlijk uitbreiden. We willen grote dingen gaan bereiken.”
“Ik kwam hier zo’n zeven jaar geleden. Eerst voor vakantie, toen kreeg ik een baan aangeboden en sindsdien ben ik hier gebleven. Het lot heeft het een soort van bepaald. Rotterdam was de eerste stad waar ik naartoe kwam. Deze stad heeft iets anders dan andere steden, het is lastig uit te leggen. Rotterdam heeft een beetje een grimy vibe met zich. Het heeft zijn eigen cultuur, zijn eigen flow. Dat is de charme, snap je?” Lukas vindt niet dat je Rotterdam kan vergelijken met steden in Polen. “De vibe is compleet anders. In Polen hangt er een echt Oost-Europese vibe. Nederland is echt multicultureel. Hier kan iedereen zichzelf zijn. Hier kunnen wij onszelf zijn.”
“Rotterdam is een mooie stad. Ik heb Rotterdamse vrienden en ik vind het een mooie plek, maar het is niet mijn plek. Als iemand mij vraagt waar ik vandaan kom is het nog altijd Warschau, Polen.”
De shop aan de Maashaven in Rotterdam-Zuid bestaat inmiddels al drie jaar. “Ik ben opgegroeid middenin de Poolse rapcultuur. Toen ik jong was zag ik al een paar van die shops zoals deze. Dat waren echt plekken om met je vrienden rond te hangen. Je zag de hiphopcultuur ontwikkelen. Over de jaren raakte ik betrokken met rappers die ook nog eens hun eigen kledinglijn hadden. Samen met Michal (mede-eigenaar) begonnen we die kleren te verkopen. Eerst gewoon voor vrienden vanuit huis. Op een gegeven moment zag je de bekendheid toenemen. Hij besloot een punt op te zetten ergens in een klein hoekje van een supermarkt. Het concept bleef groeien en besloten we dit pand hier te huren. Dus nu zitten we hier.”
Lukas vertelt passievol over wat deze shop zo bijzonder maakt. “De mensen die met deze winkel betrokken zijn, zitten echt diep in deze hiphopcultuur, snap je? Ze begrijpen de cultuur. Ze zijn betrokken in de cultuur. Wij van de Polski Street Szop steken ons bloed, zweet en tranen in rap, hiphop, alles. We maken iets waar we van houden. We genieten van waar we mee bezig zijn, wat we doen. Om iedereen te laten weten dat de Poolse rapcultuur groot is.”
Poolse hiphop wordt internationaal steeds meer erkend, ziet Lukas ook. “Poolse rap is de meest onafhankelijke soort rap is dat er bestaat. In de jaren negentig, de golden era van hiphop, had je in Polen ook al veel rappers. Maar hoe goed je ook was, je verdiende weinig geld met je raps. Over de jaren zijn de rappers die toen al betrokken waren in rap rijk geworden. Zo rijk dat ze niet meer afhankelijk zijn van grote bedrijven die ze vertellen wat ze moeten doen. Ze kunnen alles zelf bepalen. Ze kunnen hun eigen moves maken. Als onafhankelijke rapper kan je doen wat je zelf wil doen. Dat maakt dat in Polen de status ‘onafhankelijkheid’ bij veel artiesten het grootste doel is. Al die onafhankelijke rappers zorgen tegenwoordig voor het voortbrengen van de grote talenten die ook in andere landen buiten Polen erkend worden.”
“Wij zijn als het ware ambassadeurs van de Poolse cultuur. Wij proberen de Poolse hiphopcultuur op de kaart te zetten.”
Zelf heeft Lukas ook zijn eigen studio. Zijn Studio 010, een opnamestudio onder de winkel, is pas net uit de startblokken. Toch heeft Lukas al grote doelen voor ogen. “Ik wil natuurlijk mooie dingen bereiken met Studio 010. Mijn doel is om ons eigen bedrijf op te starten. Onafhankelijk zijn. Met onze eigen artiesten, onze eigen albums. We willen dat artiesten hebben gehoord van Studio 010 en dat zij er ook willen opnemen. Voor nu komen er vooral Poolse rappers in deze studio. Zij werken en wonen hier in Nederland en willen ook gewoon rappen. Ze schrijven hun teksten thuis en dan komen ze hier om het allemaal op te nemen in de studio.”
Af en toe komen ook Nederlandse rappers uit de buurt in de studio van Lukas. “Je kan bij ons komen, je kan je verhaal bij ons kwijt en we kunnen in de studio kijken wat we met elkaar kunnen maken. Het enige dat zorgt voor een barrière is de taal. We hebben vaak geen idee wat er gezegd wordt. Maar je kan wel horen wanneer iemand lekker rapt. Iedereen die een onderdeel wil zijn van Studio 010 is welkom. Aan het einde vormen we onze eigen crew, maken we onze eigen muziek en gaan de mensen van ons horen, snap je?
“Als de beat goed is, de flow goed, dan kan ik zelfs naar Mongoolse rap luisteren. Ik weet niet waarover gerapt wordt, maar ik kan het wel waarderen.”
Of er een bepaalde lat is waaraan voldaan moet worden voordat je kan aansluiten bij Studio 010? “We zijn natuurlijk pas gestart. Uiteindelijk zal er wel een bepaald level ontstaan voordat je bij Studio 010 kan komen, maar voor nu is dat er nog niet. Zodra die bar wel gelegd is, is er nog altijd plek voor nieuwkomers. Iedereen heeft het wel eens lastig met zijn begin. Ik ga niemands microfoon ineens afkappen natuurlijk.”
Lukas weet zelf ook dat er nog een lange weg te gaan is met Studio 010. “We zijn pas begonnen hier. We hebben nu wel een klein probleempje met al het materiaal. Een van de speakers heeft het laatst begeven, maar we kopen nieuw materiaal dus vanaf dit weekend is het weer helemaal goed. Ik weet dat het lang gaat duren en dat ik zal moeten gaan investeren in apparatuur, maar ik hoop dat het investeren het waard is.” Op de vraag welke artiest Lukas hoopt ooit in zijn studio te hebben. “Method Man! Honderd procent. Ik heb de lat hoog gelegd voor mezelf. Altijd voor het hoogst haalbare gaan, toch?”
