Al tijdens het leven van Nipsey Hussle was muziekjournalist Rob Kenner begonnen aan wat uiteindelijk The Marathon Don’t Stop: The Life and Times of Nipsey Hussle zou worden. We spraken de schrijver van deze biografie uitgebreid over de ontmoeting met ‘Neighborhood Nip’ die zijn leven veranderde, waarom hij dit boek schrijven moest en zijn besluit dat het absoluut geen tragedie mocht worden. Kenner: “Ik heb me ten doel gesteld er een triomf van te maken.”
Het camerateam van Mass Appeal was wat nerveus toen Rob Kenner een afspraak met Nipsey Hussle had gemaakt om 09:30 ’s ochtends. “Gaat hij er echt op tijd zijn?” vroegen ze licht geïrriteerd. Kenner verzekerde hen dat ze echt in de ochtend klaar moesten staan op het kantoor van het magazine in New York. Nipsey Hussle zijn officiële debuutalbum Victory Lap was net uit, nadat hij al grofweg anderhalf decennium aan de weg timmerde met talloze mixtapes, en Kenner had de redactie met klem gevraagd er aandacht aan te besteden.
“Soms heb je als journalist van die gesprekken die meer blijken te zijn dan wat je ervan verwacht had. Na afloop wist ik dat dit meer moest zijn dan een video van vijf minuten op YouTube.”
“Hij kwam tien minuten te vroeg, zat op de bank en dronk zijn groene thee”, herinnert de schrijver zich met een glimlach. Nog nooit had, in de drie decennia dat hij al als journalist in de wereld van hiphop actief is, een rapper op zo’n vroeg tijdstip een interview met hem geboekt, maar Kenner twijfelde er geen seconde aan dat de man geboren als Ermias Asghedom op tijd zou zijn. “Soms heb je als journalist van die gesprekken die meer blijken te zijn dan wat je ervan verwacht had. Dit was voor mij absoluut één van die gesprekken. Na afloop wist ik dat dit meer moest zijn dan een video van vijf minuten op YouTube.”
Het gesprek liet hem niet meer los. “Veel mensen hebben dat soort ervaringen met Nipsey”, weet Kenner, die nog steeds in de tegenwoordige tijd spreekt over de rapper. “Hij had zelf een heel meeslepend verhaal, maar hij was ook oprecht geïnteresseerd in dat van jou. Hij stelde je vragen over jezelf en liet je nadenken over de keuzes die je in je eigen leven maakte.” De keuze die Kenner kort daarop maakte was dat het leven van Nipsey Hussle het verdiende om in een boek gevat te worden. Het bleek een bitterzoete taak te worden, toen enkele maanden nadat hij aan het werk begon, Nipsey Hussle op 31 maart 2019 plotsklaps kwam te overlijden na op straat neergeschoten te zijn.
Nipsey Hussle door Efe Case
“Ik was vastbesloten dat het boek geen tragedie moest worden. Ook al vond een tragedie plaats terwijl ik nog midden in mijn research ervoor zat, weigerde ik dat de focus te maken. Ik heb me ten doel gesteld er een triomf van te maken”, zegt Kenner. “Al kon ik niet anders dan het boek te laten beginnen met zijn herdenkingsdienst in het Staples Center. Als je niet had opgelet ten tijde van Crenshaw of Victory Lap dacht je waarschijnlijk ‘Waarom is er een op nationale TV uitgezonden dienst, in een uitverkocht stadion, met Stevie Wonder en Snoop Dogg, voor deze mixtape-rapper? Hoezo schrijft Barack Obama er een publieke brief over?’ Maar voor iedereen in LA was dat volkomen logisch.”
“Nipsey wilde geld verdienen, maar hij was geen superkapitalist. Hij wilde dat zijn hele gemeenschap samen met hem in de ‘winner’s circle’ kon staan”
Het massaal gevoelde verlies dat de dood van Nipsey Hussle teweegbracht, kwam grotendeels voort uit de manier waarop hij zijn met rap verdiende geld in zijn wijk investeerde. “Nipsey wilde geld verdienen en een rijkdom creëren die generaties mee zou gaan, maar hij was geen superkapitalist. Hij wilde dat zijn hele gemeenschap samen met hem in de ‘winner’s circle’ kon staan”, legt Kenner uit. Aan de ethiek van Nipsey Hussle wordt in het boek dan ook ruim aandacht geschonken. De rapper kocht complete stratenblokken in Crenshaw op, en bood er samen met zijn broer Sam talloze ex-gevangenen en andere kansarme mensen uit hun wijk legitieme banen. Bovendien zette hij er studiecentra en creatieve werkplaatsen op, die mensen perspectief moesten geven buiten het leven in een gang. Hetzelfde leven dat hem uiteindelijk alsnog inhaalde, hoewel hij zelf enkel nog legaal zaken deed.
“De centrale stelling van mijn boek is dat Nipsey Hussle één van de belangrijkste en meest verkeerd begrepen figuren uit de geschiedenis van de popcultuur is”, aldus zijn biograaf. “Er werd vanuit de hiphopindustrie enorm op hem geslapen. En dat vond hij prima; faam interesseerde hem niet en hij bediende de basiskern van zijn fans. De mensen die zijdelings van hem gehoord hadden, zeiden vooral ‘hij komt echt uit de straten, hij leeft dat leven, hij is van de [beruchte Crips gang] Rollin’ 60s’, dat soort dingen. Maar wat belangrijk is om te weten, is hoeveel hij van hiphop hield. Van kinds af aan wilde hij al rapper worden. Zijn hele leven was vanaf dat moment een zoektocht naar toegang tot studio’s, drummachines, computers om beats te maken. Dat is wat hem motiveerde.”
Kenner is één van de schrijvers die behoort tot het originele redactieteam van Vibe magazine. Hij schreef voor het blad vanaf het moment dat muzikale grootheid Quincy Jones het oprichtte, tot de dag waarop zij door gewapend bewakingspersoneel het pand uit werden gemarcheerd omdat de bank alles in beslag genomen had. Niet lang daarvoor had hij op datzelfde kantoor Nipsey Hussle leren kennen. “Ik heb eigenlijk geen idee hoe hij binnen gekomen was, maar hij maakte direct indruk op me”, vertelt hij. “Hij was erg charismatisch en gefocust. Je kon zijn energie voelen. Hij liet zijn mixtape Bullets Ain’t Got No Name Vol. 2 horen, wat nu echt een straatklassieker is. Daarop staat de track Jaccin For Beats, waarop hij over de beat van Gin and Juice rapt. Hoe hij die beat pakte —je weet dat je daarop niet half komen kan. Dan moet je weten wat je doet en met autoriteit kunnen spreken.”
“Zijn hele aanpak wat betreft de muziekindustrie berustte op het idee dat de regels daarvan niet door de makers geschreven zijn. De regels komen van zakenlui die de maximale winst uit creatieve mensen willen halen”
In de jaren daarop implodeerde niet alleen Vibe Magazine, maar kwam heel de muziekindustrie in een neerwaartse spiraal terecht. “Zijn hele aanpak wat betreft de muziekindustrie berustte op het idee dat de regels daarvan niet door de makers geschreven zijn. De regels komen van zakenlui die de maximale winst uit creatieve mensen willen halen”, vertelt Kenner. Nipsey Hussle was altijd al geïnteresseerd geweest in nieuwe technologie (hij bouwde als scholier al zijn eigen computer uit losse onderdelen en startte een educatiecentrum in Crenshaw waar jongeren kunnen leren programmeren) en besloot zijn eigen, nieuwe regels uit te vinden.
“Als je zijn mixtape The Marathon wilde downloaden, kon dat eerst niet via Datpiff. Je moest naar zijn website, je email adres achterlaten, en dan kreeg je in je mailbox een downloadlink met een map vol mp3’s en een digitaal boekje waarin hij een manifest geschreven had over waarom hij een major label had verlaten had.” Zulke stappen lijken nu niet heel bijzonder, maar waren revolutionair in 2010. “Hij kon zo een heel directe relatie met zijn fans opbouwen.”
In de jaren daarop volgden The Marathon Continues en Crenshaw. Die laatste tape werd ook als gratis download aangeboden, maar de beperkt beschikbare fysieke exemplaren kosten $100 per stuk. Naast de CD kregen kopers toegang tot een exclusief concert. Hij vond zo de bundle deal uit, én zette zijn fysieke releases in de markt als kunstobject dat kopers trots waren te bezitten. “Hij deed research en bedacht manier om de connectie met zijn fans te versterken”, weet Kenner. Ideeën waarvan muzikanten, van Taylor Swift tot Griselda, vandaag de dag de vruchten nog van plukken. “Het was een game changer. Jay-Z zag het direct in, en kocht in één klap honderd CD’s voor $10.000. Toen had hij de aandacht van iedereen te pakken, en kwamen de aanbiedingen van major labels weer binnen. Waar hij ‘nee’ tegen zei.”
“Nip dacht dat in de straatcultuur intelligentie als een soort zwakte gezien werd. Dus die draag je wat minder uit, om iedereen betrokken bij je movement te houden.”
Volgens Kenner werd Nipsey Hussle vrijwel heel zijn leven onderschat. Zelf verschool hij zijn intellect echter ook voor een deel, om zijn muziek behapbaar te maken voor een breder publiek. Als een ‘Trojaans paard’ wilde hij zo zijn kennis delen. Het was om die reden dat hij zichzelf op Dedication, zijn samenwerking met Kendrick Lamar op het album Victory Lap, de 2Pac van zijn generatie noemde. “Nip dacht dat in de straatcultuur intelligentie als een soort zwakte gezien werd. Dus die draag je wat minder uit, om iedereen betrokken bij je movement te houden. Het was iets dat Pac deed waarmee hij zich identificeren kon.”
The Marathon Don’t Stop geeft op vlot geschreven toon een zeer breed beeld van de persoon die Nipsey Hussle was, de immense struikelblokken die hij moest overwinnen om te komen tot waar hij kwam, en de vele manieren waarop hij die voor anderen weg probeerde te nemen. Kenner sprak ervoor met jeugdvrienden, familieleden, bevriende muzikanten, mensen uit Nipsey’s team en buurtgenoten. “Nipsey Hussle verenigde mensen”, zegt de schrijver. “Veel rapper hebben door de jaren heen de kont van Trump gekust omdat zijn naam synoniem was met succes. Maar toen hij als presidentskandidaat verdeeldheid zaaide op basis van ras, Mexicanen demoniseerde, en zwarte studenten bij zijn rallies wegstuurde, verenigden YG en Nipsey Hussle de straten van LA. Ze keken voorbij de barrières rond buurten en lieten zien dat het tof was om als Crip en Blood samen muziek te maken en bevriend te zijn.”
“In dit boek wil ik vertellen wie hij was binnen de context van hiphop, de geschiedenis van Los Angeles en van Amerika. Om te laten zien hoe hij zo’n uitzonderlijk iemand geworden is”, vat Kenner samen. Een cruciaal moment in die ontwikkeling was de reis die hij samen met zijn broer en vader maakte naar Eritrea, diens geboorteland. “Ze gingen voor drie maanden, en daar zat Nip in eerste instantie niet om te springen. Hij wilde zijn familie daar ontmoeten, maar vond een paar weken wel genoeg. Maar zijn vader stond erop.”
“Hij keerde terug uit Eritrea een nieuw gevoel van richting, met ‘knowledge of self’ en met een groter respect voor vrouwen en familie.”
Het leven in een land waarin alle leiders op hem leken en waarin het familieven centraal stond, veranderde hem voorgoed. “Hij keerde terug met een nieuw gevoel van richting, met ‘knowledge of self’ en met een groter respect voor vrouwen en familie. Dat laatste was altijd al belangrijk voor hem, maar in Eritrea was het samenzijn op ene heel ander niveau. Alles stopt er voor de middagmaaltijd; bedrijven gaan dicht en iedereen komt samen”, aldus Kenner.
Het doel van zijn marathon stond de jonge Ermias vanaf dat moment glashelder voor ogen. “Op een gegeven moment bezocht hij een platenzaak in de Eritrese hoofdstad Asmara om daar zijn muziek te laten horen. Hij verzekerde de aanwezigen daar van één ding: ‘Op een dag gaan jullie van mij horen.’”
The Marathon Don’t Stop: The Life and Times of Nipsey Hussle door Rob Kenner is nu te bestellen via de boekhandel in jouw buurt.
