Braken we ons al het hoofd om het Nederlandse rap jaar in slechts 17 tunes te vangen, internationaal bleek het helemaal een crime te zijn. We dronken sloten koffie, raakten even vaak hyped als radeloos en discussieerden er wekenlang op los in real life en via app-groepen, om uiteindelijk met een lijst te komen waarvan we met trots kunnen zeggen “dit was essentiële hiphop in 2017, in de volle breedte van het genre”. Leggo!
17. Sean Price ft. Prodigy & Styles P – Three Lyrical P’s
Wanneer een idee voor een track zó voor de hand ligt, en op de papier de belofte ervan zo’n hoge verwachtingen schept, valt de realiteit vaak verschrikkelijk tegen. Dat was niet het geval toen we de drie New Yorkse P’s voor het eerst in hun carrière gezamenlijk een rauwe boombapbeat onder handen hoorden nemen. Helaas is het ook meteen de laatste keer; de eerste twee van het trio zijn ons al ontvallen, wat deze lekker rauwe track helaas ook een rouwrandje geeft. — Jaap
16. EARTHGANG ft. J.I.D. – Meditate
Atlanta rapduo EarthGang trok twee jaar geleden al onze aandacht met Torba, een mixtape waar de skills boven de beats stonden en we waren dit jaar dan ook blij verrast toen bekend werd gemaakt dat Johnny Venus en Doctor Dot hadden getekend bij J. Cole’s Dreamville Records. Vlak na de signing werd de eerste EP op dat label uitgebracht. De introtrack van die plaat, Meditate, is een samenwerking met labelgenoot J.I.D. en ook de productie is in-house; Dreamville-producer Elite verzorgde de dromerige samples en de ritmes, waarna Childish Major de instrumentatie voorzag van de bas en een extra toetsenpartij.
Waar elke willekeurige cloudrapper op deze beat zou springen met lyrics over bijvoorbeeld wiet, chillen of lean, kaarten deze mannen met een gruwelijke wisselwerking en frisse flows aan hoe moeilijk het is om als gekleurde man te dealen met bijvoorbeeld racisme in de Westerse wereld. Dat begint al met J.I.D. die de legendarische komediant Paul Mooney citeert: “Okay, everybody wanna be a nigga, but nobody wanna be a nigga when it’s time to be a nigga, gevolgd door Johnny Venus: When I fuck my white girl and I meet her daddy, I know deep down inside, man, he hate that shit.”
Het zijn kneiterharde woorden van jonge jongens die net als veel van hun landgenoten strugglen met politieke en sociale problemen, maar die dat van zich af weten te schrijven en zo weten te brengen dat hun emoties zelfs voelbaar worden voor iemand die daar niet mee hoeft te dealen. — Bowie
15. Lushlife – The Heart Is An Atomic Bomb ft. Billy Woods, Porochista Khakpour
De inauguratie van pratend scrotum Donald Trump vormde voor Lushlife de inspiratie om direct aan de slag te gaan met My Idols Are Dead And My Enemies Are In Power. Een maand later was de mixtape, waarvan de opbrengsten naar burgerrechtenbeweging ACLU gingen, klaar. Daarop komen diverse hiphop-artiesten, hoogleraren en schrijvers aan het woord, zoals bijvoorbeeld rapper Billy Woods en schrijfster Porochista Khakpour, die een bijdrage leveren op onmiskenbaar hoogtepunt The Heart Is An Atomic Bomb. Dit is geen muziek om je beter te laten voelen, dit is muziek om je pissig te krijgen. — Jaap
14. WESTSIDEDOOM – Gorilla Monsoon
Toen Westside Gunn een gezamenlijk project aankondigde van hem met DOOM, stond de wereld even stil; fans van rauwe, lompe en recht voor je raap-raps met een nineties-feel door de stoffige producties en liefhebbers van cultheld DOOM -do we need to say more?- waren even blij als verbaasd dat de op dat moment kersverse Shady Records-signee uit Buffalo deze samenwerking aanging.
De eerste single werd door hem zelf bestempeld als de rauwste, grimmigste shit die je ooit hebt gehoord in je leven en voldeed compleet aan de verwachtingen; het door Daringer geproduceerde Gorilla Monsoon is een klapper van jewelste en omdat de boards al bezet zijn, kan DOOM zich volledig focussen op de raps. Vol syllables, multi’s en andere trapt de gemaskerde legende de track soepel af, waarna Gunn het overneemt. Diens karakteristieke stemgeluid is een octaaf hoger, wat een apart maar goed uitpakkend contrast oplevert. Jammer dat hij daarna moest aankondigen dat het hele project uit slechts twee tracks bestaat -de andere is het door Alchemist geproduceerde 2STINGS – maar klagen gaan we niet doen met een banger als Gorilla Monsoon in onze playlist. — Bowie
13. Your Old Droog ft. Edan & Wiki – Help
Het is al even geleden dat we de duizelingwekkende manier waarop Edan psychedelische samples met old school hiphop esthetiek mixt, voor het laatst gehoord hebben. Help maakt meteen duidelijk waarom we dat zo gemist hebben. De verses van Droog en Wiki zijn de perfecte aanvulling op de prachtige chaos, en dat dan zelf ook nog een verse verzorgd is de bodega-kers op een taart opgetrokken uit het puin van de five boroughs. — Jaap
12. MHD – Afro Trap Pt. 8 (Never)
Als je zó vaak in Nederland live op de planken bent te bewonderen, móet je wel iets goed doen. MHD stond onlangs nog in het Tilburgse 013, maar deed eerder dit jaar ook al Lowlands én WOO HAH! aan met zijn aanstekelijke mix van afrobeats, frisse flows, meezingbare refreinen en vreugdige dansjes. Hij noemde het afrotrap, en binnen twee jaar na de aftrap van zijn gelijknamige serie van tracks is de halve wereld gezwicht voor ‘zijn’ genre.
Waar hij natuurlijk Paris Saint Germain represent, koos hij een decor in een heel andere Europese metropool voor de video van Afro Trap 8. Maar wat voetbal betreft zit er natuurlijk niet heel veel verschil tussen Parijs en Manchester; in beide steden spelen de grootste balliemangs van de wereld bij verschillende topclubs en zowel de Franse hoofdstad als de Engelse metropool doen perfect dienst als achtergrond van de rauwe, ongepolijste en speelse video’s van MHD. Het recept is niet heel veel veranderd in anderhalf jaar tijd, maar wel verfijnd. — Bowie
11. Kendrick Lamar ft. Rihanna – LOYALTY.
De tracks van Kendrick Lamar’s DAMN. passen allemaal als puzzelstukken in elkaar, maar dat LOYALTY. het ook prima doet als single wekt geen verbazing. DJ Dahi, Sounwave en Terrace Martin trekken een Bruno Mars (!) sample onherkenbaar door de sampler en hitkanon Rihanna stapt buiten haar comfort zone door er met K.Dot samen gewoon bar for bar op te gaan. Het eindresultaat is even verrassend als verraderlijk aanstekelijk. — Jaap
10. Aminé – Spice Girl
Een van dé nieuwkomers van het jaar? Aminé, de uit Portland afkomstige jongeling die met zijn nummer Caroline een megahit scoorde nog vóórdat ‘ie op YouTube en Spotify te horen was. Op SoundCloud ging de track al belachelijk hard en inmiddels is de tune over de 200 miljoen views op YouTube. Een jaar later vond Aminé het tijd om zijn debuutalbum te presenteren aan de wereld; Good For You is een plezierige zomersoundtrack geworden, vol speelse melodieën en catchy refreinen maar met in de verses een frisse rapper met een kleurrijke persoonlijkheid. Die laat hij dan ook maar al te graag doorschemeren in bijvoorbeeld Spice Girl. Met deze vrolijke track lukte het hem zelf om goedkeuring te krijgen van alle Spice Girls, enkel voor het gebruiken van de term “zig-a-zig-ah”. En als je dan ook nog Mel B hebt weten te strikken voor een cameo in de continue stroming van weirdness die de bijbehorende clip laat zien, dan verdien je een plekje in deze jaarlijst. — Bowie
9. Future – Mask Off
In 1978 schreef toneelschrijver Tommy Butler Prison Song, één van de tracks uit de musical Selma, die gebaseerd was op de burgerrechtenbeweging in de jaren ’60 en de rol daarin van Martin Luther King. In 2017 knipte Metro Boomin’ er wat stukjes uit om met een fluitsample op de proppen te komen die maandenlang de hele game op slot had. Van de politieke inhoud uit het origineel was geen spoor meer te bekennen, maar de melancholie van de openlijk met faam en drugsgebruik worstelende Future klonk er catchier op dan deze ooit gedaan had. “Percocet. Molly, Percocet…” — Jaap
8. Joey Bada$$ ft. ScHoolboy Q – ROCKABYE BABY
Op zijn dit jaar verschenen album All-AmeriKKKan Badass heeft Joey Bada$$ meer te zeggen dan ooit. Waar het daarvóór vooral Joey was die rapte over dat hij zo goed kon rappen, geeft Bada$$ op zijn nieuwste wapenfeit zijn mening over het politiegeweld dat Amerika de laatste jaren in zijn greep houdt, over Donald Trump in het Witte Huis en reflecteert hij op zijn plek in de samenleving en zijn eigen jeugd, die volzat met dealers en gangsters. Iemand die zich met dat laatste perfect kan identificeren is ScHoolboy Q, dus logisch dat hij is gevraagd om ook op de snoeiharde beat te springen. Op ROCKABYE BABY halen ze het beste in elkaar naar boven en samen leveren ze weer een spannende combinatie tussen de East- en Westcoast af. En daarmee winnen zowel Pro Era als TDE weer als vanouds. — Bowie
7. Roméo Elvis & Le Motel ft. Jan Paternoster – Agora
Jan Paternoster, gitarist van de Belgische garagerockers Black Box Revelation, legt een subtiel maar lekker rauw loopje neer, waarop zijn Waalse landgenoot Roméo Elvis met zijn heerlijke Franstalige flow effectief zijn crew O.D.C represent. Het semi-live sfeertje versterkt het rauwe rafelrandje, dat in combinatie met de laconieke sound een unieke cocktail vormt. Zelfs als je geen woord Frans spreekt roep je het aan het einde van de track mee: “C’est pour ça qu’on est lààààà…” — Jaap
6. Migos – T-Shirt
In 2005 verscheen I ‘m Da Man van D4L, waarin Atlanta rapicoon Shawty Lo (R.I.P.) de zin ‘And you know I keep work, seventeen five, same color t-shirt’ rapte. Hierbij móest het getal 17.5 wel een referentie zijn naar de prijs van een kilo coke. Als je 17.500 dollar, een lage prijs, voor een kilo af kunt tikken impliceert dat dat je een héle grote bent in de dopegame. Zo noemde ook Jeezy zich, na diezelfde quote, Mr. 17.5. De mannen van Migos eren hun voorgangers in de ATL-rapgame en doen dat door de quote nieuw leven in te blazen. Dat ze in de video geen wit t-shirt dragen maar Gucci-sweaters nemen we bij zo’n trage cultbanger dan maar voor lief. — Bowie
5. Drake ft. Giggs – KMT
“I heard ya album and I’m kissing my teeth”, rapt Drizzy, handig verklarend waar de letters in de titel voor staan. Zijn performance op de onderkoeld dreigende beat is dik in orde, maar deze blijkt uiteindelijk op maat gemaakt te zijn voor de gastrol van de Brit Giggs. De opbouw van de track en verse gaan hand in had en zwellen steeds verder aan, tot uiteindelijk die nu al legendarische punchline komt. Gehaat door sommigen, geliefd door velen. Een punchline die als een koorddanser balanceert op de scheidslijn tussen volstrekt briljant en volslagen belachelijk. Een punchline die wat ons betreft bar van het jaar is en door niemand anders dan Giggs gebracht zou kunnen worden: “Batman! Tuh duh dun – tuh duh!” — Jaap
4. Dave – Question Time
De Londense rapper Dave is 19 jaar, maar al zo politiek bewust dat hij een zeven minuten durende tirade kan schrijven over zo’n beetje alles wat er mis is met het Britse systeem; de tragische gebeurtenissen in de Grenfell Tower, Brexit en hoe de regering omgaat met mensen die zich inzetten voor de NHS, de gezondheidszorg van Engeland, en dat alles op een minimalistische productie, zodat de woorden zwaarder wegen dan de beat. En een paar van de hardste woorden bewaart hij voor een directe aanval op David Cameron: “You fucked us, resigned, then sneaked out the firing line.” Question Time was hoog nodig en bombardeert Dave tot Engelands hoop in bange tijden. — Bowie
3. BROCKHAMPTON – JUNKY
In de hardste, meest ongenadig rauwe openingsverse van 2017, rapt Kevin Abstract over de moeite die zijn moeder had met het accepteren van zijn homoseksualiteit. In zijn verse doet hij er nog een ongeremd schepje bovenop, niet vragend om acceptatie, maar zijn plaats opeisend: “Where I come from, niggas get called “faggot” and killed / So I’ma get head from a nigga right here / And they can come and cut my hand off and, and my legs off and / And I’ma still be a boss ’til my head gone, yeah”. En dan pas vallen de drums in over die vervreemdende sample, en volgen zijn crewgenoten hem stuk voor stuk op hun eigen manier even hard op. “Wat is dit voor gekkigheid?” vroeg een vriend me opgetogen toen hij JUNKY voor het eerst hoorde. Dit is Brockhampton. Dit is keeping it real. — Jaap
2. Big Boi ft. Killer Mike & Jeezy – Kill Jill
Polo to the floor, though, you already know, though! Op Kill Jill, hét hoogtepunt van Big Boi’s dit jaar verschenen album Boomiverse (zijn eerste in vijf jaar!) dreunen Killer Mike’s eerste zinnen je brein binnen. Die vallen perfect samen met de drop van de beat, een door Organized Noize geproduceerde banger waarin optimaal gebruik wordt gemaakt van een door Hatsune Miku een Japans animé-karakter. Het resultaat is een ouderwets zuidelijke nekkenbreker van de bovenste plank, die je eerst moet beluisteren, dan moet beseffen om je vervolgens af te vragen hoe gek de producer in kwestie geweest moet zijn om deze sample zo te flippen. — Bowie
1. Lil Uzi Vert – XO Tour Llif3
Schrijven is schrappen, zo luidt een oude wijsheid. Wie een masterclass economisch schrijven wil moet XO Tour Llif3 maar eens aanzetten; in krap drie minuten laat Lil Uzi Vert meer gebeuren dan menig romanschrijver in meer dan driehonderd pagina’s doet. De beat werd gemaakt door 808 Mafia’s TM88, op basis van een melodie van J.W Lucas, die zo de tijd doodde terwijl hij tien uur vast zat op een vliegveld. Het leverde uiteindelijk de grootste solohit tot nu toe op voor de jonge rapper met die ongenadig melodieuze flow.
Uzi zou bij het schrijven ervan geïnspireerd zijn door zijn stukgelopen relatie, maar hoewel het nummer doordrenkt is van tragiek, is het veel meer dan een klaagzang over een vertrokken vriendin. Hij voert in de track twee karakters op: een rapper die probeert te fulmineren over concurrenten die zijn stijl stelen en hoe tof hij is, maar niet kan verbergen dat het een masker is dat hij opzet om zijn eigen door Xanax-pillen verdrongen pijn niet onder ogen te hoeven komen: “Xanny make it go away / I’m committed, not addicted / but it keeps controlling me.”
Door het mislukkende gepoch heen verweeft hij een dialoog met een meisje dat compleet murw is van de pijn in haar leven, en zich juist aan zijn hedonistische levensstijl vastklampt om nog iets te kunnen voelen: “All my friends are dead / push me to the edge.”
Uzi vertelt vanuit de rapper maar vertolkt beide stemmen in de dialoog, waarbij hij niet altijd even scherp afbakent wie wat zegt. Daardoor klinkt het nog meer alsof hun wanhoop in een mistige roes met elkaar verstrengeld is, waarbij het enige dat wel haarscherp is, hoe verschrikkelijk slecht dit alleen maar af kan lopen. Samen trekken ze elkaar verder en verder naar beneden, maar godverdomme, wat vallen ze toch adembenemend gracieus. — Jaap
