Een half jaar geleden kwamen we op de HIJS-redactie op het lumineuze idee om te bepalen wat nu dé definitieve classic van de afgelopen decennia aan Nederlandstalige hiphop was. De verkiezing opzetten als een toernooi leek ons toen de geschikte vorm, maar bij het bepalen van de 64 deelnemers vlogen we elkaar al bijna de haren in. Het moest sowieso een dwarsdoorsnede van hiphop in de lage landen zijn, waarin zoveel mogelijk van de diverse aspecten die hiphop in de Benelux inmiddels kent terugkwamen. Persoonlijk favorieten vielen links en rechts af terwijl andere platen erin geargumenteerd werden die er volgens andere redactieleden juist weer niets in te zoeken hadden. Juist door de discussies die achter de schermen losgebarsten waren wisten we één ding wel zeker: dit kon wel eens een heel tof item gaan worden. Als de vonken er bij ons al zo afspatten, hoe moest ’t dan wel niet gaan als we ‘de barbershop’ voor iedereen zouden open stellen?
Dat is gebleken. Iedere week werden we overstelpt met honderden stemmen en regelmatig werd er flink gediscussieerd op Twitter en Facebook. Velen maakten weloverwogen stemmen, die steeds moeilijker werden naarmate het toernooi vorderde. Die betrokkenheid maakte De Hardste een succes, en daar willen we iedereen voor bedanken. Velen zaten zich ook regelmatig te verbijten als een onmiskenbare klassieker veel te vroeg het toernooi uitvloog. Geloof ons, wij deelden dat gevoel meermaals. Maar de stemmen bepalen, en de toernooi opzet zorgde ook voor een aantal interessante verrassingen. Vooral de onstuitbare opmars van NUL7NEGEN, die diverse grote en goedverkopende releases voorbij schoten, verdient een applaus. Een fanbase zoals die van hen is er niet één die je bereikt zonder daar serieus werk van te maken, en de wederkerigheid van die energie is mooi om waar te nemen. De finale was dan ook absoluut geen gelopen zaak, en ging een week lang gelijk op. Met een neuslengte verschil won Opgezwolle uiteindelijk en voorkwam zo alsnog de tweede verlenging in het toernooi.
We feliciteren beide acts dus met een prestatie van formaat, maar om Henny H. te quoten: “Er kan er maar één, de winnaar zijn.” Dat is Opgezwolle’s Eigen Wereld, van begin af aan al een favoriet voor de titel, en nu dus officiëel Het Hardste Hiphop Album van de Lage Landen.
Runner up: NUL7NEGEN – Kwaad Tegen Kwaad
Veelzeggend dat beide albums in de finale van De Hardste in 2006 werden uitgegeven? Misschien wel, wellicht was 2006 het jaar waarin Nederlandse hiphop de puberteit achter zich liet en volwassen werd. Toch moeten de heren van NUL7NEGEN zich voelen als de voetballers van het Nederlands Elftal aan het eind van 11 juli 2010. Samen bereikten ze grote hoogten, zorgden ze voor verrassingen in het toernooi én bereikten ze de finale, waar ze het in blessuretijd moeten afleggen tegen een iets sterkere tegenstander. Eigen Wereld doet dienst als Iniësta, maar Kwaad Tegen Kwaad kan terugkijken op een mooie eerste editie van De Hardste: al in een vroeg stadium werden straatfavorieten als Hefvermogen en Du Zoon aan de kant gezet, waarna ook Zuid-Westelijke klassiekers Aap-O-Theek en Flessenpost het moesten afleggen tegen het Zoetermeerse geweld vol duistere beats, idem thema’s en knappe rijmschema’s van Ill Material, Spinal en Rhyme Deluxe. Raps over drugsgebruikende vrouwen, kinderen met aids, verkrachting en meer lugubere zaken komen voorbij tijdens een luisterbeurt van het debuutalbum van N7N, vaak met veel venijn en agressiviteit de microfoon ingespuugd. Tussendoor wordt er afgerekend met ‘TMF-talentjes’ in Vraagstuk en met verschillende godsdiensten in Ongelooflijk. Realistische teksten worden gebracht in tracks als Zij, Hij en Dorst. Voor liefhebbers van underground hiphop van eigen bodem een must check. Zou deze keer de tweede plaats weer gevierd worden met een rondvaart? Kwaad Tegen Kwaad verdient het in elk geval wél. Ach, een applaus vanachter je smartphone of beeldbuis kan ook geen kwaad. Verliezen in de finale van de gedoodverfde favoriet is geen schande, dus het trio uit 079 kan met opgeheven hoofd hun tweede plaats van dit toernooi koesteren.
De Winnaar: Opgezwolle – Eigen Wereld
Op Spuugdingen hoorden we een veelbelovende nieuwe act een eigen stijl ontwikkelen en maakte het Nederlands taalgebied kennis met de Zwolse scene. Op Vloeistof werd die act volwassen en op Eigen Wereld brachten zij uiteindelijk hun magnum opus als groep. Het was destijds een ronduit vermoeiende ervaring, maar dan in de positiefste zin van ’t woord. Eigen Wereld had namelijk zo veel te bieden, zo’n hoeveelheid aan invalshoeken en geluiden, dat je even bij moest komen om ’t na beluistering allemaal te verwerken. De titel is daarom meer dan treffend. Rico, Sticks en Delic stonden al bekend om hun eigenheid, maar hun derde album is méér dan een portret van de samenleving en hun plek daarin; het is een universum op zich. Geen geluidje is overbodig, je kunt je geen seconde van de plaat anders voorstellen dan ie klinkt. Delic’s beats combineren elektronica met klassieke instrumenten op een manier die nog altijd volledig eigen is; hoe kan de manier waarop hij klassieke violen chopt in Volle Kracht om er een nieuwe melodielijn van te maken zo naadloos aansluiten op de diepe bassen van Gekke Gerrit? Sticks zijn heerlijk nonchalante flow weeft zich schijnbaar moeiteloos een weg door die beats heen terwijl Rico er met zijn messcherpe, strak afgemeten raps juist een extra laag percussie op lijkt te leggen. Zelden zijn er twee rapflows geweest die mooier met elkaar contrasteren.
Maar niet alleen de manier waarop ze rappen, ook wat ze te zeggen hebben is interessant. Het zijn enkel Rico’s verwijzingen naar Nokia toestellen die de leeftijd verraden van een plaat die nog steeds actueel klinkt. Geef ons heden ons dagelijks brood / en vergeef ons onze schulden langs de Gaza strook rapt Rico met een snijdend gevoel voor poëzie in Gekkenhuis, één van de vele maatschappijkritische teksten die op het album te vinden zijn. Tegelijk slagen ze erin juist met persoonlijk terzijdes hun wereld kleur te geven en tastbaar te maken. De wijk van Sticks’ vriendin in Ogen Open en het voicemail bericht in het einde daarvan, Rico’s favoriete luchtje in Regendans, het uit de hand gelopen politie-optreden bij een illegaal feest in Tunnelvisie, de afsluitende ode aan het Park met Bert Vrielink, het draagt allemaal bij aan het unieke beeld dat Eigen Wereld schetst. Het is een donkere, soms bijna verstikkende plaat, waar steeds weer net op de juiste momenten het licht van de humor schijnt. Zoals in Passievrucht/Bosmuis, waarin de heren op humoristische wijze pochen over hun seksleven. Een kolfje naar de hand van Duvel, die na de geniale beatswitch dan ook meesterlijk aanvult. Of het instrumentale De Jug, waarin Delic de vocale sample aan het eind heerlijk zenuwachtig laat klinken. Zo danst Opgezwolle continu op een koord zonder er ooit af te vallen, daar is de Balans veel te sterk voor. Ze springen zelfs op dat koord, hoofden stevig knikkend op sfeervolle soundscapes, loeistrakke lyrics en voer voor je hoedenplank. Precies 10 jaar na de release is Eigen Wereld met recht de Hardste.
