Havoc, Big Noyd en DJ L.E.S. komen naar Nederland om het twintigjarig jubileum van Murda Muzik te vieren. Maar over welke van de drie verschillende versies van die plaat uit 1999 hebben we het dan eigenlijk? Om die vraag te kunnen beantwoorden, nemen we een diepe duik in de verwarrende geschiedenis rondom de laatste plaat uit Mobb Deep’s hoogtijdagen.
“Ik kwam aan toen de sessie een paar uur bezig was en Hav een ille beat aan het spelen was terwijl Noyd een verse schreef. Ik rolde een blunt, en begon in mijn hoofd te rappen.” Zo begon Prodigy aan wat uiteindelijk ‘Quiet Storm’ zou worden, de meest iconische track van Mobb Deep die niet ‘Shook Ones’ heet, en misschien wel de beste verse van zijn leven. Hij vertelt in zijn autobiografie My Infamous Life dat hij niet geloven kon dat Havoc en Noyd de studio verlieten om met een paar dames af te spreken, als ze zo’n sicke beat aan hadden staan.
Het duurde drie uur voordat P de track af had. Hij noemde het eindresultaat ‘White Lines’, dezelfde titel als de Melle Mel track waarvan de baslijn erin gesampled werd. Prodigy had de track op solodebuut HNIC willen hebben, maar manager Chris Lighty overtuigde hem ervan dat Mobb Deep de track nodig had als lead single voor Murda Muzik. Geen rare keuze, aangezien Prodigy de track direct na de opname al aan DJ Clue gegeven had, en deze daardoor in de hiphopclubs en het mixtapecircuit van New York direct al uitgroeide tot culthit.
De track had toen officieel nog geen titel, en ook nog geen refrein. In plaats van de hook de iconische hook die Havoc ervoor leverde, deed Prodigy zelf wat ad-libs met een vervormde stem tussen de verses, en dat was het. Het getuigt van de kracht van de beat en zijn verses, dat deze ook zonder refrein al zo herkenbaar waren, en volledig overeind blijven.
Deze oerversie was ook de ijskoude openingstrack op de recensie-exemplaren van Murda Muzik die de pers in 1999 ontving. De plaat was nog niet gemasterd, en op elke track zat een tag van een vrouwenstem die mededeelde dat het “for promotional use only” was, en dat Mobb Deep zou terugkeren in hetzelfde jaar. De hinderlijke kalender-updates van deze Proto-Siri uit Queensbridge ten spijt, is het zeer de moeite waard om deze versie van de plaat op te zoeken. De versie die uiteindelijk in winkelschappen terecht zou komen, was namelijk een heel andere dan de Murda Muzik die 4.5 mics in The Source kreeg, onder de ronkende constatering dat “ondanks de vrijwel onoverkomelijk kleine kans dat MC’s kunnen verbeteren kunnen ten opzichte van materiaal dat al monumentaal is, Hav en P het toch geflikt hebben.”
Het was drie jaar nadat Mobb Deep hun derde album Hell On Earth uitgebracht had, de tweede van een legendarische run op het Loud Records label. Zowel die plaat als voorganger The Infamous worden gezien als onomwonden classics, en als mensen vermoedden dat Murda Muzik die streak zou onderbreken, dan was dat toch wel met de kanttekening dat het vast niet ver van die status af zou gaan zitten. Label-drama gooide echter roet in het eten, want precies in de periode dat de plaat uitgebracht zou worden, veranderde Loud Records van distributeur. RCA werd Sony, en de releasedatum van Murda Muzik kwam ineens drie maanden laterte liggen.
“We waren pissed”, schreef Prodigy. “Nadat de deal gedaan was had Loud een compleet nieuwe staf, en terwijl zij door alle veranderingen heen werkten, werd ons album gebootlegged.” En dat nadat de hele promotrein allang in gang werd gezet. Langdurig uitstel en hooggespannen verwachtingen van fans leidden er toe dat de bootleg zo massaal verkocht werd, dat het nieuwe Loud Records bang was niemand nog hun uiteindelijke versie met een streepjescode te kunnen verkopen. Havoc en Prodigy kregen de opdracht nieuwe tracks toe te voegen, en andere te laten vallen.
Er doen sindsdien drie verses van Murda Muzik de ronde: de plaat met audiotags die naar recensenten is gestuurd, de bootleg die op de straten van New York verhandeld werd, en de uiteindelijke retailversie. De bootleg- en recensieversie verschillen met een paar tracks en features, maar liggen relatief dicht bij elkaar. De laatste, officiële versie, heeft vijf nieuwe tracks die ontbreken op de eerdere versies, kent een totaal andere volgorde, en mist diverse tracks die op de eerdere versies stonden. En om de verwarring nog completer te maken, kregen sommige tracks een nieuwe titel. De track met Cormega die op de retailversie ‘What’s Your Poison’ heet, heette op het recensie-exemplaar nog ‘How You Want It’, en ‘Deer Park’ op de bootleg. De drie versies klinken echter identiek. Datzelfde geldt niet voor sommige andere nummers; zo werd de verse van Mike Delorean op ‘Thug Muzik’ geschrapt, de hook van ‘Streets Raised Me’ opnieuw opgenomen om de zangeres op de track flink de bootleg Whitney Houston uit te laten hangen, en voegde Havoc zijn refrein aan ‘Quiet Storm’ toe.
Één van de opvallendste ontbrekende tracks is ‘Pile Raps’, ook wel bekend als ‘Power Raps’. In de jaren na Murda Muzik landde deze op talloze mixtapes, maar een officiële release werd nooit gedaan. Op een een nerveuze hi-hat en zo’n typisch guur pianoloopje waar men in het Queensbridge van de jaren ’90 patent op leek te hebben, laat een gedreven klinkende Prodigy minutenlang een onafgebroken stroom associatieve raps zonder refrein los. Daarbij moeten gezichtsloze vijanden het uiteraard ontgelden, en laat Prodigy weten dat hij mede dankzij de ziekte die hem uiteindelijk zou vellen, geen geduld heeft voor zwakke rijms: “Now be ghost, the fuck outta here / with that bullshit you tryin’ to share / with the planet, you need to be shot rapping / I got sickle cell, I can feel the pain / oh yeah, what’s happening”
De verwachtingen na The Infamous en Hell On Earth werden voor het internationale publiek door de populariteit van de bootleg en het nog langere wachten uiteindelijk totaal overspannen. Of Mobb Deep er ooit aan had kunnen voldoen lijkt daarom twijfelachtig, maar met Murda Muzik deden ze dat voor veel publiek in de nazomer van 1999 uiteindelijk niet; de plaat werd met lichte teleurstelling ontvangen. Er stonden eenaantal geweldige tracks op, die zich makkelijk meten konden met hun twee roemruchte voorgangers, maar als geheel voelde het toch allemaal wat minder consistent.
Dat Murda Muzik ietwat wisselvalliger is, is makkelijk te begrijpen zodra je je beseft dat Havoc en Prodigy letterlijk op het laatste moment dus de plaat moesten retoolen, en min of meer gedwongen waren een heel ander album uit te brengen dan zij voor ogen hadden. Toch heeft de plaat de tand des tijds prima doorstaan, en vormt het achteraf gezien een passend sluitstuk van Mobb Deep’s hoogtijdagen als duo. Bovendien bracht al het uitstel en last-minute gesleutel ook nog iets goeds op: de remix van ‘Quiet Storm’ met Lil Kim.
Met een referentie naar MC Lyte’s 10% Dis opent ze één van de hardste verses die ze gespit heeft: “Hot damn ho, here we go again / Light as a rock, bitch, hard as a cock, bitch”. Om vervolgens op één van die klanken door te rijmen als een bokser die een combinatie op jegooit: “This shit knock for blocks through hardtops / In the parking lots / Where my nigga Roc like to spark a lot” Of het nu subliminals richting Foxy Brown waren (met wie ze al jaren een sluimerende beef had) of rivale Charli Baltimore, de Queen Bee deelde er serieuze tikken mee uit. De remix behaalde dankzij haar gastoptreden bijna net zo’n iconische status als het origineel. Niet slechtvoor een opportunistische bonustrack die de verkoopcijfers spekken moest.
De verkoopstrategie werkte, want Murda Muzik ging platina. Twintig jaar na dato gaat Havoc, de nog levende helft van het duo, samen met Big Noyd en DJ L.E.S. onder de naam Mobb Deep met een jubileumtour de boer op. Nederland wordt niet overgeslagen: donderdag donderdag 19 december staan ze in het Burgerweeshuis in Deventer, vrijdag 20 december in de Amsterdamse Q-Factory.
Maar welk album wordt daar nu precies gevierd? Is het de plaat die ze naar recensenten stuurden? Of de bootleg die de New Yorkse straathoeken veroverde? De eerste heeft die irritante audiotags, en fade soms halverwege een verse uit. De tweede is een verzameling gelekte tracks zonder die tags, die zoveel mogelijk met de eerdere versie overeenkomt, maar ook enkele tracks mist, en daar weer andere voor in de plaat zet. En dat op de uiteindelijke officiële versie allerlei kunstgrepen toegepast moesten worden, mag inmiddels duidelijk zijn.
Daarmee blijft Murda Muzik een mysterie; een eeuwig geval van ‘wat als?’. Misschien moet die mythe maar gevierd worden. Of nee, laten we het op die magnifieke verse en belachelijk indringende beat van ‘Quiet Storm’ houden. Want over welke versie het ook gaat, die track staat in iedereens geheugen gegrift. Zodra die baslijn klinkt, weet iedereen immers waar het tijd voor is: It’s the reeeaaaal …hiphop, hiphop.
