Lobi Da Basi is qua muziekstijlen heel divers. Wat is jouw drive geweest om zo’n veelzijdig album te maken?
Typhoon: “Ik ben altijd op zoek naar een nieuwe weg om mezelf te uiten. Ik ben een Nederlander die op de Veluwe is geboren en mijn ouders komen uit Suriname. Maar de Creoolse Surinamers zijn Afrikanen, dus er huizen al drie werelddelen in mij. Ik heb blank bloed, Chinees bloed, Afrikaans bloed, noem maar op. En dat is dan alleen nog maar cultureel gezien. Daarbij komt nog mijn liefde voor hiphop en de liefde die mijn collega’s en ik hebben voor muziek in het algemeen. Vorig jaar was ik in New Orleans en daar noemen ze het heel simpel ‘the gumbo’. Een gerecht waar een mengelmoes van ingrediënten in wordt gestopt, waardoor het uiteindelijk een tasty dish is, een heerlijk gerecht. Juist door al die verschillende invloeden.”
Dries: “Ik denk ook dat als je lang muziek maakt in een bepaalde stijl, je jezelf op een gegeven moment gaat afvragen waar die stijl vandaan komt. Dat ga je onderzoeken, wat we dus ook veel bij deze plaat hebben gedaan. Daardoor ga je zien wat tot de huidige stijl van hiphop en andere stromingen heeft geleid. Ik denk dat je daar sterker van wordt. Dat wat je in het nu doet, sterker wordt als je gaat onderzoeken waar het vandaan komt. Dan leg je namelijk een basis onder wat je aan het doen bent.”
Typhoon: “Wat Dries zegt. Als je zo lang bezig bent met iets, dan vergeet je bijna waarom je ermee bezig bent. Lobi Da Basi is eigenlijk een herbevestiging van onze liefde voor hiphop, en dat het zoveel dieper gaat dan de moderne vorm van hiphop die we kennen. Ik heb al vaker gezegd dat ze in de blues van de jaren ’20, ’30 al aan het rappen waren. In de Calypso van de jaren ’40, ’50 waren er zelfs al battles. En dat waren niet alleen battles op het niveau van ‘yo mama dit, yo mama dat’, maar ook op politiek vlak. De cultuur van hiphop gaat zó ver. Dat maakt het heel tof om te kijken waar we onszelf weer vinden als we eventjes een reis gaan maken, om het zo te zeggen.”
Op Lobi Da Basi ben je veel meer gaan zingen. Hoe is dat ontstaan?
Typhoon: “Ik ben nooit rapper geworden om het rappen. Ik hou van muziek en taal en ik wil me uiten. Maar soms als de band of Dries bepaalde akkoorden speelt, merk ik een soort van ritmische vrijheid. Dan hoor ik er eerder een melodielijn op dan een raptekst. Die vrijheid heb ik mezelf verschaft. Ik vind het doodeng om te zingen, maar aan de andere kant is het onvermijdelijk ofzo. Het komt ook doordat ik bijna altijd in blazerslijnen denk. Mijn vader was saxofonist en ik hou heel erg van brass."
In tegenstelling tot veel rapteksten van tegenwoordig zijn jouw teksten juist poëtisch en abstract. Waarom kies je ervoor om je boodschap zo te brengen?
Typhoon: “Wat we via de popkanalen binnenkrijgen is vooral best makkelijk verteerbare rap, gewoon popmuziek. Waar niks mis mee is, want daar hou ik ook van! Ik wil ook niet altijd nadenken over shit… Maar net zoveel als dat er ‘minder gelaagde rap’ is, is er ook nog heel veel rap waar een boodschap inzit. Alleen is dat veel minder op de radio, omdat dat minder verkoopt. Ik denk dat wij überhaupt heel erg blij mogen zijn dat onze muziek inhoud heeft, maar dat het ook gewoon toffe muziek is om naar te luisteren. Dat maakt het interessant voor een breed publiek. En waarom we dat zo doen? Tja, ik heb er van tevoren niet heel erg over nagedacht wat mijn stijl moest worden. In de film Round Midnight zit een heel mooi gezegde: ‘You don’t find your sound, your sound finds you’. En dat is het. Op het moment dat je teveel op zoek bent naar wat jouw sound is, dan kijk je waarschijnlijk voorbij dat punt. Op een gegeven moment wordt het vanzelf duidelijk. Dat is bij mij ook gebeurd. Ook Dries heeft zijn eigen sound en dat is ook niet direct gekomen, dat heeft zich ook ontwikkeld.”
Het verschil tussen Tussen Licht en Lucht en Lobi Da Basi is best wel groot. Ben je bang dat mensen daar misschien over gaan struikelen?
Typhoon: “Zoals mijn vriend en mede-Fakkelbrigadier op Eigen Wereld zei: ‘Onbetreden paden trappen we fijn, want Vloeistof deel twee zou te makkelijk zijn’. Ik vond dat altijd zo mooi gezegd. Hij zegt eigenlijk alles daarmee. Het is logisch dat men uitgaat van datgene wat ze als eerste van je hebben gehoord, dat is hun kader. Eigenlijk wil je als luisteraar precies datgene krijgen wat je voorheen hebt gekregen, maar als je precies datgene krijgt dan ben je ook teleurgesteld dat het niets nieuws is! Dat is heel dubbel. En tja, als mensen daar over struikelen… Kijk, het is gewoon een gegeven! Het is niet alsof we nu nog naar de drukker kunnen gaan om aanpassingen te maken omdat een paar mensen het toch niet zo tof vinden, haha! Maar Lobi Da Basi is met een hoop liefde, inspiratie en doorzettingsvermogen ontstaan. Dus dit is het pure verhaal, dit krijg je van ons.”
Dries: “Ik denk dat je mensen kwijt zult raken die het misschien niet hiphop genoeg vinden. Maar ik denk tegelijkertijd dat er een heel ander publiek bij aangeboord kan worden. En persoonlijk zou ik het dubbel vinden als mensen Lobi Da Basi geen echte hiphop vinden. Want ik vind eigenlijk dat deze plaat juist een soort van ‘de definitie van hiphop’ raakt. Hiphop is altijd gegaan over het vertellen van verhalen en het uiten van jezelf door middel van woorden. En het is ook altijd gegaan om muzikaal een soort next level dingen proberen neer te zetten. Ik denk dat dat juist met deze plaat ook heel erg gebeurt.”
Typhoon: "Lobi Da Basi heeft een ander karakter. Op de track Glenn 1984 scratcht DJ DNS een sample van KRS-One: ‘Hiphop is the courage for you to be you’. Dat zegt alles. Wij zijn zo erg onszelf geworden dat we een soort viering van de liefde voor hiphop op onze eigen manier zijn. Vorig jaar stonden we op Definitie van Hiphop in Tilburg met onze liveband. Van tevoren vroeg ik me af dat er wel bij zou passen. Maar weet je wat het mooie is? Energie liegt niet. Op het moment dat muziek met energie wordt gespeeld, de intentie oprecht is en de kwaliteit goed, dan vindt dat zijn eigen publiek wel. Daar ben ik van overtuigd.”
Zou je misschien iets kunnen zeggen over hoe je de invalshoek van een nummer bedenkt? Gaat dat over iets dat je op dat moment hebt meegemaakt of waar je mee zit?
Deze plaat is in eerste instantie heel erg vanuit de muziek en vanuit de sfeer ontstaan. Uit de sfeer die er hangt als we met elkaar zitten. We kennen elkaars levens, en onze levens lopen synchroon. En ik schrijf alle inspiratiedingetjes op, mijn telefoon en m’n boekjes zitten er vol mee. Het kan zijn dat jij nu iets zegt en dat ik daar mijn eigen associatie bij heb, en bam! Er is een thema voor een nieuw nummer geboren. Vaak schrijf ik heel erg intuïtief. Dan komt het er gewoon uit en dan blijf ik schrijven als een bezetene. Zomaar ontstaat er dan een line. Kijk bijvoorbeeld naar hoe de plaat opent: ‘We zijn er, hakbijl in de roos of achilleshiel, rad van fortuin, spinnend wiel.’ Ik had geen flauw idee wat het thema erachter was toen ik die woorden opschreef. Pas door verder te schrijven begon ik een soort van line te zien: ‘Oh fuck, het is een soort treinreis ofzo!’, bam! En dan nog een beeld erbij, bam! Zo ga je verder, zo ontstaat het. Dat kan muzikaal ook met een bliepje zijn, waardoor je denkt: ‘Ey, fuck!’ Of juist door iets dat onbedoeld is. Dan zit Dries bijvoorbeeld even te pingelen tussen de sessies door, en ineens denk je: ‘dit is het!’ Dus bij heel veel tracks ontstond er eerst ‘iets’ en werd later pas duidelijk wat het thema ging worden. Maar omdat we altijd putten vanuit onszelf zijn de thema’s wel altijd menselijk en daardoor denk ik ook universeel. De persoonlijke touch is wel belangrijk, vind ik."
Vergeleken met Tussen Licht en Lucht klinkt het haast alsof je zekerder bent geworden van jezelf. Wat heb je over jezelf geleerd in die zeven jaar?
Typhoon: “Dat liefde de baas is, daarom is de titel van het album ook Lobi Da Basi. Ik kan alles doen, alles leren en beleven. Maar als dat niet vanuit een kern van zelfliefde en zelfkennis begint en eindigt, dan blijf ik in een rondje cirkelen. Daar word ik enorm moe van. Op Tussen Licht en Lucht waren er meer vraagtekens. Ook wel om een beetje achter de vragen te schuilen, al wist ik het antwoord misschien wel. Maar dat hoort misschien ook bij de leeftijd. Nu sta ik ergens voor. Er is nog steeds een hoop dat niet verteld wordt hoor, maar alles is gewoon een stukje eerlijker ofzo. Ik denk dat het ook gewoon met een stukje acceptatie te maken heeft, acceptatie van wie je bent en wat je doet.”
Hoewel je zekerder overkomt op Lobi Da Basi heb je het net als op Tussen Licht en Lucht nog steeds over de problemen met de vrouw. In welk opzicht ben je daar anders over na gaan denken?
Typhoon: “Ik was altijd heel onrustig, nu ben ik dat iets minder. Maar mezelf zijn en blijven met iemand waar je alles mee deelt, dat heb ik altijd lastig gevonden. Dat komt omdat ik zo erg met mijn eigen processen bezig ben. Enerzijds ben ik het liefst in m’n eentje. Of het nou op Terschelling is of in m’n eentje in de auto naar Tsjechië om drie dagen in een weiland een boek te lezen. Ik geniet daar gewoon van. Maar ik denk dat ik in het proces naar Lobi Da Basi het licht een beetje heb gezien. Nu weet ik dat ik toch liever met iemand ben. Want wat heeft het voor zin om al je dieptepunten, en vooral je successen in je eentje te vieren? Dan liever iets minder ambitieus en gewoon kunnen leven en in liefde kunnen delen. Op het moment dat de liefde voor jezelf en haar goed zit, wordt het rustiger, want je hoeft elkaar daarin niet de hele tijd meer te bevestigen. Dan heb je het leuk met elkaar en dan spiegel je elkaar ook ofzo. Maar dat is een proces waar ik nog steeds inzit. Soms denk ik ook wel eens: ‘waarom gaat het bij mij niet zo makkelijk, waarom kan ik niet gewoon een rustig leventje leiden?’"
Dries: “Ik denk dat het een illusie is dat een hele hoop mensen een makkelijk leventje hebben. Er gebeurt overal van alles. Alleen het verschil is dat jij het op een album gooit en daarmee een grote kijk in jezelf geeft.”
Typhoon: “Ja, ik denk ook dat iedereen die processen wel kent. Bij de luistersessie waren we naar Liefste aan het luisteren en na afloop was iedereen stil. Wij zelf ook, alsof we het niet zelf hadden gemaakt. Iedereen herkende wel iets van zichzelf erin. Voor mijn gevoel tune je dan in op de kern van de menselijkheid. De mooie kanten, maar ook de lelijke kanten. Het niet willen accepteren van dingen en de tocht naar die acceptatie. Dat is as real as it gets. Daarom is ook niet alles op Lobi Da Basi heel erg poëtisch, denk aan de zin ‘Werk wacht wel, ik wil je nog even in me voelen’. Okay, dan omschrijf ik het nog mooi, maar ‘Ik gooi mijn hasj in de prullenbak, om het er vervolgens uit te halen’, dat zijn hele letterlijke dingen. We willen nu gewoon eerlijker zijn, minder omhaal van woorden. Als iets gewoon zo is, dan is het ook zo.”
Het valt op dat je in een vrouwelijke vorm naar God verwijst en Allah er ook bij noemt. Wat is jouw filosofie daarachter?
Typhoon: “Wat haal jij eruit Dries? Wat is Hemel Valt voor jou?”
Dries: “God is zo’n duidelijk beeld van een man met een grijze baard die op een wolk zit en ik denk dat dat totaal niet is waar het over gaat. Dus alleen al om dat beeld onderuit te halen, is het goed om het een ‘zij’ te noemen. Dan trek je het in ieder geval al een beetje uit het cliché. Maar goed, dan spreek ik denk ik voor Glenn. Want als Glenn het over God heeft, dan is dat sowieso niet dat mannetje dat op die wolk zit.”
Typhoon: “God is de creërende energie, het bewustzijn, datgene dat leven voortbrengt. Ik refereer dan direct naar de vrouw, omdat zij leven kan baren. Daarnaast vind ik het sowieso prettig om naar iemand toe te schrijven, anders wordt het zo’n verhaal van ‘ik dit, ik dat’. En door toe te schrijven naar liefde, of het nou God is of je meisje of waar die liefde dan ook inzit, het is een symbool. En het wordt persoonlijk, maar ook universeel op het moment dat het een soort liefdesgedicht is. Ik praat met God alsof ze m’n homie is. Wel met respect, maar ook alsof het mijn moeder is of mijn meisje. Het is heel breed, maar juist om uit dat stereotype beeld van God te gaan. Het is een serieuze, maar kinderlijke gedachte waarvan ik in eerste instantie denk dat ik het niet mag zeggen. Ik ben protestants christelijk opgevoed, maar ik heb het over God die op vakantie gaat met Allah, kuuroordje erbij, komkommertjes op d’r ogen. Dat is een beeld waar ik van geniet en waarvan ik weet dat andere mensen vinden dat je dat niet kunt zeggen. Maar ik heb zoiets van ‘lighten up, people’. Het gaat niet om wie de waarheid in pacht heeft. Jouw God is een persoonlijk verhaal en geen enkel instituut of dogma kan daar een soort van alleenrecht op hebben. Volgens mij is de mooiste vorm van liefde ervaren als je het kan relativeren en de humor ervan kan inzien. Dus als ik zo erg van iemand houd, dat ik met diegene kan lachen, maar ook kan relativeren. Weet je, het hoeft niet zo zwaar te zijn. Het is gewoon relativeren, vasthouden, koesteren en weer wegduwen. Al die dingen die ons mensen maakt. Al die aspecten, ja.”
Op de track Zandloper word je bijgestaan door zanger André Manuel. Wat heeft je doen besluiten om met hem samen te werken?
Typhoon: “Dries is een enorme fan van André. Ik ook, maar Dries is een nog grotere fan.”
Dries: “Ik was sowieso al fan inderdaad. Hij is een zanger en een cabaretier, die nog niet zo heel bekend is in Nederland. Eigenlijk onverdiend, vind ik. Maar ik denk dat dat komt omdat hij altijd heel eigenwijs zijn eigen weg is gegaan. Ik vind hem tekstueel echt ijzersterk. Ik heb wel eens eerder met hem samengewerkt en het leek mij fantastisch om hem op deze plaat te hebben. Ook wel omdat ik veel overeenkomsten zag met wat Glenn doet, maar ook omdat ik een potentiële wrijving erin zag die me interessant leek. Uiteindelijk vroegen we hem voor Zandloper, terwijl dat juist niet heel erg voor de hand lag. Ik denk dat dit de track juist heel krachtig heeft gemaakt. In vier zinnen heeft hij gewoon de essentie van de hele track weten te pakken, maar wel op een manier waarin ik de wrijving terug zag komen waar ik naar zocht. Het was leuk om met hem samen te werken. Ik wist al dat hij heel snel werkt en heel productief is, maar uiteindelijk heeft hij ons met open mond achtergelaten. Hij kwam langs en echt letterlijk 45 minuten later zat hij alweer in de auto naar huis."
De track Vogel is volledig instrumentaal. Waarom hebben jullie ervoor gekozen om hem zo op het album te zetten?
Typhoon: “Omdat de muziek eigenlijk alles vertelt wat je moet weten. Ik had er wel teksten voor geschreven hoor en die wilde ik er ook echt op hebben. Maar de muziek zei iets anders. Het zou verkeerd geweest zijn om er toch nog even met een tekst op te komen. Ik moest het laten ademen. En nu denk ik dat het een mooi intermezzo is geworden in de rest van de plaat. Juist omdat er op de rest wel veel gezegd wordt, veel informatie zit. Maar ook Vogel is ons verhaal. Gedurende het proces probeerde ik nog een paar kleine quotes erop te knallen, maar dat was niet nodig.”
Dries: “Ik denk ook dat de track aangeeft dat het hiphopidioom ontstegen wordt en dat Glenn los van het zingen ook steeds meer muzikaal bezig is. Hij heeft letterlijk invulling voor de beats en muzikale ideeën. Het was ook helemaal geen doel om een instrumentale track op het album zetten. Het is gewoon muziek maken en dat hoeft uiteindelijk niet alleen uit rappen te bestaan.”
Typhoon: “Het is mooi dat Vogel zo vanzelfsprekend was. Het is geen interlude ofzo, het is gewoon een volwaardige track. Daar ben ik wel trots op, dat we ook zoiets hebben gedaan. Niet om te bewijzen dat we muziek kunnen maken, maar gewoon ook als een verhaal dat we willen vertellen. En dat doen we op deze manier.”
Ik zou tot slot nog willen vragen of je een line van de track Ochtend Weer uit zou willen leggen: ‘Wat je overdag niet verzilvert, houdt ’s nachts geen stand, altijd die ochtend weer’. Wat is jouw betekenis daarachter?
Typhoon: “Op een gegeven moment was ik de nachten aan het rekken, om de lichte delen van de dag zo kort mogelijk te maken. Maar opeens realiseerde ik me dat je van vroeg opstaan en in de ochtend buiten zijn, je een soort levensenergie krijgt die je om twee uur ‘s middags niet meer krijgt. En als je overdag niet met die energie leeft, dan ga je dat ’s nachts niet terugkrijgen. Dan ga je niet lekker kunnen slapen. Dan blijven de gedachtes rondgaan en voel je je negatief. Laat ik het zo zeggen, ik ging zwerven en vluchten. Ik heb periodes gehad dat ik leefde op eh… hoe heet dat Mexicaanse bier? Desperados. Ik leefde op Desperados en jonko, en keek uit naar het volgende moment dat ik mezelf weer kon verdoven. ’s Nachts sliep ik dan niet lekker. Het is meer symbolisch: als je overdag niet wilt leven en je shit te verbergen hebt, shit te verdringen, dan komt dat ’s nachts wel boven.”
Het album Lobi Da Basi is nu uit via Top Notch.
